Przegląd nowości

Wagner w Polsce, Polacy w Wagnerze

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 28, listopad 2011 01:00

Nie mniejszym uznaniem naszej publiczności, cieszy się Tannhäuser, który pojawił się pierwszy raz w 1967 roku w Poznaniu, w 1974 roku wystawiono go w Warszawie, a w 1980 w Łodzi. 1 grudnia 2001 roku premierą Tannhäusera Opera Śląska w Bytomiu świętowała jubileusz 100-lecia gmachu, będącego od 1945 roku jej siedzibą. Wcześniej 12 lutego 2000 roku w ramach obchodów jubileuszu 50. lecia Opery Bałtyckiej w Gdańsku, odbyła się premiera Tannhäusera, pierwsza w powojennych dziejach tego teatru realizacja dzieła Wagnera. Ten spektakl przeniesiono w lipcu do Opery Leśnej w Sopocie wracając tym samym do wspaniałych tradycji wystawiana dzieł Wagnera na tej scenie. W okresie międzywojennym za sprawą Hermanna Merza i jego żony Etty zorganizowano Festiwal Wagnerowski w Sopocie, który szybko zdobył europejskie uznanie. W okresie jego działania, od 1922 do 1939 roku, wystawiono w sopockiej Operze Leśnej niemal wszystkie dzieła tego twórcy. Współtwórcą sukcesów sopockich festiwali Wagnerowskich był znany dyrygent Max von Schillings. Pierwszym dziełem Wagnera wystawionym na scenie Opery Leśnej był Zygfryd - premiera 30 lipca 1922 roku, pod dyrekcją Hansa Knappertsbuscha. Dwa lata później wystawiono Walkirię - premiera 27 lipca 1924 roku. Holender tułacz miał swoją sopocką premierę w 1924 roku. Później zrealizowano kolejno: Tannhäusera (1925 i 1933 roku), Lohengrina (1926, 1932 i 1937 roku), Zmierzch bogów (1927 i 1938 roku), Parsifala (1928 i 1936 roku) Śpiewaków norymberskich (1929 i 1934r.). Rienzi (1935r.) Jednak największym sukcesem sopockiego festiwalu była realizacja w 1931 roku niemal pełnego Pierścienia Nibelunga, zabrakło tylko Złota Renu, które zrealizowano w 1938 roku. Wtedy też doszło do pierwszego wystawienia pełnego Pierścienia co powtórzono rok później. Przedstawienia dzieł Wagnera kontynuowano w Operze Leśnej do 1942 roku. Tak więc określanie Sopotu jako: "Bayreuth Północy" ma w tym wypadku pełne uzasadnienie.

Stosunkowo rzadko wystawiano dotychczas na naszych scenach Lohengrina. Druga, po warszawskiej, premiera miała miejsce dopiero w styczniu 1970 na scenie Teatru Wielkiego w Łodzi; dyrygował Zygmunt Latoszewski, reżyserował Wolfgang Weit, scenografia Bernard Schroeter. W partii Elzy wystąpiła Teresa Wojtaszek-Kubiak, rolę tytułową śpiewał Jerzy Orłowski. Trzecią inscenizację przygotowano w Operze Poznańskiej, premiera 17 grudnia 1978 roku, kierownictwo muzyczne Roland Wambeck, reżyseria Erich Witte, scenografia Wolf Hochheim. Główne partie śpiewali Krystyna Kujawińska i Marian Kouba.

Głośnym wydarzeniem artystycznym okazała się poznańska premiera nieco skróconej wersji Tristana i Izoldy, muzycznie przygotowana przez Roberta Satanowskiego, który był jednocześnie reżyserem. Scenografię zaprojektowała Zofia Wierchowicz. Pamiętne kreacje wokalno-aktorskie stworzyli wtedy Antonina Kawecka - Izolda i Stanisław Romański - Tristan. - Izoldę śpiewała Antonina Kawecka. Może tą partię zaliczyć do największych osiągnięć w swojej karierze arty-stycznej. Jej silny, pełen dramatycznego wyrazu i pięknie brzmiący głos, wybitna muzykalność i wrażliwość łączą się z talentem aktorskim - jest na scenie jedyną osobą, która nie tylko śpiewa, lecz tworzy jakąś postać. Jej partnerem, Tristanem, jest Stanisław Romański - jedyny na tej scenie wykonawca ze staranną dykcją, obdarzony muzykalnością i mocnym głosem, choć o barwie, która mnie osobiście niezbyt się podoba; podobnie zresztą jak głos Aleksandry Imalskiej śpiewającej partię Brangeny - napisał w Kulturze Ludwik Erhardt.