Przegląd nowości

Moniuszkowska „Halka” – wymiar lokalny czy uniwersalny? (1)

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 12, wrzesień 2019 09:37

Kieruje nim nie tyle słabość, co obca rozumieniu w tamtych czasach męskiej godności szlachetność, pojmowanie miłości jako poświęcenia się dla jej obiektu, a więc co raczej przypisywano i czego oczekiwano od kobiet. Zresztą w zakończeniu do tego właśnie wzorca dostosowuje się Halka, usuwając się z życia Janusza (żyj szczęśliwie, choć nie dla mnie). 

W recytatywie do swej słynnej dumki Szumią jodły Jontek wyraża zarazem obawę i troskę o los Halki – Nieszczęsna Halka! Gwałtem tu idzie,/Za małoż jeszcze krzywdy w jej biedzie!/…/Kiedy go z żoną tu obaczy,/Umrzeć gotowa!/O Jezu miłosierny!/Niech Twoja dłoń/Sierotę biedną uchowa!/Ty chroń ją Panie, chroń!. Ale można też założyć, że to Jontek uknuł całą intrygę (Halka – Jontek, na co ci to było?) – przyprowadził Halkę w samą zaręczyn porę, aby przejrzała na oczy i w ten sposób mógł odzyskać ją dla siebie (o miłości do niej wspomina w obydwu ariach). W czwartym zaś, po przejściu weselnego orszaku Janusza i Zofii, niejako triumfalnie obwieszcza – Więc widziałaś, wiec słyszałaś. 

• « poprz.
• nast. »