Przegląd nowości

Wampuka czyli Rzecz o parodii w operze

Szczegóły

Opublikowano: niedziela, 05, maj 2019 13:20

Wszystko to układa się w swoisty postmodernistyczny kolaż, wskutek czego powstaje wciąż nieodparte wrażenie czegoś „już gdzieś słyszanego” (a to u Mozarta, a to Rossiniego czy Richarda Straussa). Ten ostatni – warto zauważyć – ożywił ze swej strony tzw. role spodenkowe, czyli konwencję obsadzania ról młodzieńców przez śpiewaczki (Oktawian w Kawalerze srebrnej róży, kompozytor w prologu do Ariadny na Naksos). W rok po Wampuce Ehrenberg napisał i wystawił w teatrze Kriwoje Zierkało kolejną operową parodię – Gościnny występ Wyjeckiego (Gastrol Ryczałowa). Po latach do eksperymentów tej sceny nawiązało niewątpliwie norymberskie studio operowe Nürnberg Pocket Opera Company, specjalizujące się w ekscentrycznych inscenizacjach operowej klasyki jak Lukrecja Borgia Gaetano Donizettiego, Wampir Heinricha Marschnera czy Jaś i Małgosia Engelberta Humperdincka. Pierwiastki parodystyczne odnoszą się w nich wszakże wyłącznie do strony teatralnej, przy równoczesnym poszanowaniu dla samej muzyki, perfekcyjnie wykonywanej, choć z udziałem zespołu instrumentalnego zredukowanego do zaledwie pojedynczej obsady.

                                                                                                  Lesław Czapliński

[2]  Jako Niemiec, pomysł ten Offenbach zawdzięczał być może Albertowi Lortzingowi i jego „Imprezie amatorskiej, czyli próbie operowej”, której bohater wraz ze swym służącym zatrudniają się jako śpiewacy u miłośnika opery, aby w ten sposób pozyskać jego względy, a wraz z nimi rękę córki.

[3] W Anglii z kolei pojawił się „Fałszywy Holender” (The Lying Dutchman, 1876).

[4]  Pierwowzorem mógł być „Mały Orfeusz” Prospera Didiera Deshayes’a, wystawiona w 1793 w Paryżu replika opery Glucka.

[5]  Bernard Le Bovier de Fontenelle „Reflexions sur l’art. Poétique“, par. 36 w: Oevres completes, t. 3, Paris 1818, s. 14

[6]  Wcześniej, po premierze „Tannhäusera”we Wrocławiu, student tamtejszej medycyny Hermann Wollheim przygotował na potrzeby zlotu studenckiego we Frankfurcie nad Odrą prześmiewczą wersję pod tytułem „Tannhäuser i bijatyka na Wartburgu” (Tannhäuser  und die Keilerei auf der Wartburg), graną potem i na scenach zawodowych.

[7]  Z utrzymanymi w formie włoskiej ariami, wykonywanymi ponadto w tym języku, mamy do czynienia także w przypadku Ewy, uświetniającej w duchu „cudzoziemszczyzny” bal w Hrabinie Moniuszki, oraz włoskiego Śpiewaka, urozmaicającego swym występem poranną toaletę Księżny Marszałkowej w Kawalerze srebrnej róży Richarda Straussa.

• « poprz.
• nast. »