Przegląd nowości

«Mojżesz i Aron» Schönberga na scenie Opéra-Bastille

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 23, październik 2015 19:32

Przypomnijmy, że Arnold Schönberg urodził się w 1874 roku w rodzinie żydowskiej i choć w młodym wieku przeszedł na protestantyzm, to już od lat dwudziestych minionego wieku stopniowo powracał do swoich hebrajskich korzeni. W dziedzinie kompozycji był w zasadzie samoukiem, a nieliczne lekcje pobierał u swego przyszłego szwagra Aleksandra von Zemlinsky’ego. Na początku lat 1910 świadomie zaczął porzucać system tonalny, uważając, że jego możliwości się już wyczerpały, a w roku 1912 napisał cykl melorecytacji zatytułowany Pierrot lunaire, uważany za manifest atonalizmu.

Bowiem już od lat 1920 Schönberg odczuwał potrzebę stworzenia nowej struktury czy architektury dźwiękowej, zarazem ograniczającej i wyzwalającej twórcę, będącej w stanie zastąpić niepodzielnie do tamtej pory rządzący porządek tonalny. W ten sposób powstał dodekafonizm, polegający na posługiwaniu się serią dwunastu dźwięków według ściśle przestrzeganej reguły, polegającej na tym, że żaden dźwięk nie może być powtórzony zanim pozostałe jedenaście nie zostaną wykorzystane. Mojżesz i Aron został skomponowany według tej właśnie zasady, a jego powstanie poprzedziły inne utwory, w których austriacki kompozytor usiłował wyrazić swą wewnętrzną duchową przemianę oraz osobiste przemyślenia i poszukiwania oparte o wnikliwe studiowanie Starego Testamentu. To właśnie na jego bazie Schönberg zredagował tekst służący mu do skomponowania kantaty Mojżesz przed krzewem ognistym, którą później przekształcił w noszące już tytuł przyszłej opery oratorium, będące w gruncie rzeczy jej pierwowzorem. Dwa pierwsze akty omawianej opery powstawały w Berlinie, Francji i Hiszpanii, a zostały ukończone w marcu 1930 roku, czyli w czasie dramatycznych zawirowań w życiu kompozytora. Otóż w atmosferze narastającego antysemityzmu został on pozbawiony stanowiska w Pruskiej Akademii Sztuki, co zdecydowało o jego wyjeździe do Paryża, gdzie uroczyście powrócił do religii swoich przodków, czyli do judaizmu.

• « poprz.
• nast. »