Przegląd nowości

„Cyganeria” Pucciniego w Opéra de Nice

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 06, czerwiec 2023 19:35

Dla współczesnego reżysera znalezienie odpowiedniego klucza do zajmującego dla publiczności wystawienia Cyganerii nie jest sprawą oczywistą. W różnych miejscach pojawiają się tradycyjne wersje tej opery Pucciniego, z których niektóre starają się wiernie odtworzyć przywołane w libretcie realia, eksponując plastycznie odtworzoną mansardę nad ośnieżonymi dachami Paryża. Tego typu realizacje mają rację bytu i są doceniane przez część widzów, chociaż czasami zdarza się, iż popadają w irytujący sentymentalizm i nie skłaniający do głębszych odczuć banał. Na antypodach takich klasycznych i konwencjonalnych obrazów znajdują się nie zawsze udane, a niekiedy wręcz kompletnie nietrafione próby uwspółcześniania rzeczonego dzieła, w skrajnych przypadkach doprowadzające do kompletnej porażki artystycznej. Tak właśnie się na przykład dzieje z pokazywaną obecnie w Operze Paryskiej „wizją” niemieckiego reżysera Clausa Gutha. Rozgrywające się w przywołanej mansardzie wydarzenia przedstawia on jako wytwory majaczenia głodnych i zmarzniętych bohaterów, osadzając swą narrację w scenerii kapsuły kosmicznej (!).

Co gorsze, jego koncepcja nieustannie pozostaje w sprzeczności z muzyką, a to jest przecież najpoważniejszy zarzut, jaki można postawić operowej realizacji. Pomiędzy stereotypowymi propozycjami i absurdalnymi transpozycjami rozciąga się jednak niezwykle szerokie pole do działania, które teraz z powodzeniem wykorzystuje w Operze w Nicei reżyser – a zarazem aktor, autor i librecista – Kristian Frédric. Przypomnijmy zatem, że dzieło Pucciniego opowiada o grupce beztroskich przyjaciół, łaknących pełnej wolności i niczym nieograniczonej miłości, którzy nagle muszą się zmierzyć z dramatem śmierci dziewczyny, spowodowanej zbierającą wówczas straszliwe żniwo gruźlicą. Otóż Frédric celnie znajduje analogię podobnej atmosfery i atakującej wielu przedstawicieli młodego pokolenia choroby w znacznie bliższych nam czasach. Chodzi tutaj o lata dziewięćdziesiąte zeszłego wieku, czyli okres nacechowany pewną liberalizacją obyczajową, nad którym zawisł cień tragedii nierozpoznanej jeszcze wówczas AIDS, będącej przyczyną zgonów wielu młodych ludzi. Francuski reżyser wyznaje, że temat ten jest mu szczególnie bliski, znajdując echo w jego własnych doświadczeniach, przeżyciach i traumach. Na początku przedstawienia na opuszczonej jeszcze kurtynie umieścił on pod tytułem opery wymowny i poetycko brzmiący napis „Płatki śniegu ostatnich tchnień”. 

• « poprz.
• nast. »