Przegląd nowości

Opera rara: Pod znakiem ekspresjonizmu i minimalizmu – widowiska

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 08, marzec 2018 14:35

Jest on śpiewakiem  i pedagogiem cierpiącym na uszkodzenie mózgu, którego następstwem są problemy z orientacją w przestrzeni i wraz z żoną zwraca się o poradę do uznanego autorytetu w zakresie neurologii. W trakcie badania pojawia się małe polonicum, albowiem w jego przypadku daje znać o sobie tzw. odruch Babińskiego. Z upływem akcji okazuje się jednak, że lekarz jest dosyć bezradnym w zetknięciu z fenomenem artystycznym, czego potwierdzeniem w rzeczywistości była słynna wypowiedź Carla Gustawa Junga o Pablo Picassie, w którego malarstwie potrafił dopatrzyć się on wyłącznie uwarunkowań psychopatologicznej natury: Środki wyrazu typowe dla schizofrenii. (...) linie, zwane łamanymi, pęknięcia psychiczne, które przecinają obraz. (...) Dysharmonia uczuciowa lub nawet całkowity brak wrażliwości (Archetypy i symbole. Pisma wybrane tł. Jerzy Prokopiuk, Warszawa 1981, ss. 519-526).

Ostatecznym rozwiązaniem pozwalającym złagodzić objawy i przebieg nieuleczalnej choroby będzie rozumiejąca miłość żony i jej poświęcenie we wspólnym ich znoszeniu. Ta na poły autotematyczna historia, skoro jej głównym bohaterem jest artysta operowy (dla uwiarygodnienia swego wizerunku zanuci Schumannowską pieśń Ich grolle nicht z Miłości poety), znalazła najbardziej odpowiednich odtwórców w osobach trojga śpiewaków: Tomasza Koniecznego w roli tytułowego Męża, Marisol Montalvo jako jego Żony i Stanleya Jacksona w partii Lekarza. Wszyscy oni nie mieli żadnych problemów głosowych w obliczu wyzwań stawianych przez partyturę, tak że w pełni mogli skupić się na zadaniach scenicznych, a dodatkowym atutem Tomasza Koniecznego jest posiadanie zarówno wykształcenia wokalnego, jak i aktorskiego. Tkanki instrumentalnej, na tle której rozwija się akcja, dostarczyła Sinfonietta Cracovia pod dyrekcją Jerzego Dybała. Jedynie denerwującym dla mnie było niewiele wnoszące do przebiegu całości, a wprowadzone przez reżysera Kristofa Spiewoka przekraczanie iluzji scenicznej poprzez modne dziś ustanawianie sytuacyjnych interakcji pomiędzy postaciami a dyrygentem, w tym przypadku pomocy z jego strony w otwarciu przez Żonę torebki. W charakterze scenografii wykorzystano natomiast efekty laserowe oraz symulacje komputerowe budowy mózgu i zachodzących w nim zmian chorobotwórczych. Mieliśmy zatem do czynienia w tym roku z dwoma biegunami muzyki scenicznej: tej wybujałej w swojej ekspresji oraz na poły mechanicznej w swym zobiektywizowanym wyrazie.

                                                                                Lesław Czapliński

• « poprz.
• nast. »