Przegląd nowości

Koncert, którego nie było. Poprawka do biografii Chopina

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 10, wrzesień 2020 11:33

Cytowany na początku fragment listu do Elsnera (aluzje do sytuacji politycznej) można uznać wyłącznie za osobisty pogląd kompozytora. Wiosną 1831 roku wykonywano w Wiedniu muzykę polską. Na przykład, szkolny kolega Chopina – Tomasz Nidecki, z powodzeniem współpracował w tym samym czasie z jednym z teatrów muzycznych Wiednia, zaś znany skrzypek Stanisław Serwaczyński 28 kwietnia wykonał Koncert skrzypcowy Karola Lipińskiego. 28 maja skrzypek ze Lwowa: Leo Herz – grał przez siebie skomponowaną Fantazję na temat polskich melodii narodowych, którą prasa wiedeńska przyjęła w miarę  życzliwie. Chopin wiedział o tych występach z pewnością. Na drugim z nich był prawdopodobnie obecny, zaś kwalifikacje artystyczne Leo Herza, w liście do rodziny z 28 maja, ocenił a priori negatywnie: „mam zamiar udać się do teatru, albowiem będzie tam koncert i na nim dadzą się słyszeć Herz, ów Żydek skrzypek, co to na koncercie panny Sontag o mały włos u nas w Warszawie nie był wyświstanym [...]. Na końcu zaś koncertu ma grać Herz własne wariacje na polskie motywa. Biedne polskie motywa! ani się spodziewacie, jakimi majufesami was naszpikują, nazywając to dla przywabienia publiczności polską muzyką. Brońże tu potem tej polskiej muzyki, wydaj się ze zdaniem o niej, a wezmą cię za wariata, tym bardziej że Czerny, owa wiedeńska wyrocznia w fabrykowaniu wszelkich muzykalnych przysmaków, żadnego jeszcze polskiego tematu nie wariował.” Nie wnikając w uboczne powody rozdrażnienia Chopina, można zrozumieć, że to on właśnie mógł się czuć powołany do przedstawiania polskiej muzyki. Ta okazja nadarzyła się w dwa tygodnie po występie Leo Herza. 11 czerwca 1831 Chopin wziął udział w Akademii Muzycznej, która poprzedziła prezentację baletu Theodosia Wenzela Roberta von Gallenberga⁴, a cały spektakl był benefisem na rzecz znanego wywczas tancerza Dominika Mattisa⁵. Po koncercie ukazały się dwie recenzje, które odnalazłem w wiedeńskich archiwach. Jedna z nich, pióra F. A. Kanne⁶, przynosi nam jeszcze jeden dowód świadczący o tym, że koncert 11 czerwca był pierwszym wiedeńskim występem publicznym Chopina w roku 1831. Kanne pisze bowiem: „usłyszeliśmy pierwszą część nowego Koncertu na fortepian, skomponowanego i wykonanego przez Pana Fryderyka Chopina.” Owe słowo „nowego” brzmi jednoznacznie: koncertu jeszcze nie granego, nie znanego w Wiedniu. I jeszcze jedno: wydaje się wątpliwe, aby Chopin w ciągu dwóch miesięcy, w tym samym mieście, wystąpił z tym samym utworem. Prześledźmy program tego koncertu: „Uwertura do opery Euryanthe C. M. v. Webera. Pierwsza część Koncertu e-moll na fortepian, skomponowana i wykonywana przez Pana Fryderyka Chopina. Kwartet wokalny wykonany przez Panów Staudigela, Emmingera, Rupprechta i Tichatschka, członków personelu operowego c. k. Teatru Dworskiego. Romanza i Rondeau tegoż Koncertu na fortepian, skomponowanego i wykonywanego przez Pana Fryderyka Chopina.” Wydaje się, że w programie tej Akademii Muzycznej Chopinowi przypadło miejsce znacznie bardziej eksponowane niż w planowanym wiosennym koncercie z udziałem signory Garcia-Vestris. A recenzja Friedricha A. Kanne mogła chyba Chopina usatysfakcjonować.

• « poprz.
• nast. »