Antyczna tragedia w sukniach z domu mody

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 07, czerwiec 2021 07:00

Pietras Sławomir

Tragedię muzyczną w I akcie Ryszarda Straussa wg. Sofoklesa z librettem Hugo von Hofmannsthala wystawia się niezwykle rzadko. Jej polska prapremiera odbyła się w Teatrze Wielkim w Warszawie w roku 1971 w reżyserii Aleksandra Bardiniego, scenografii Andrzeja Majewskiego pod kierownictwem muzycznym Jana Krenza. Było to przedstawienie wspaniałe, eksponujące niezapomniane kreacje Krystyny Szostek-Radkowej (Klitemnestra) Hanny Rumowskiej (Elektra), Andrzeja Hiolskiego (Orestes) i Hanny Lisowskiej (Chryzotemis).

Małgorzata Komorowska napisała o tym ze smutkiem : „W owym ekspresjonistycznym dramacie nie ma arii ani baletu – nie ma niczego, co mogłoby przyciągnąć bywalca Teatru Wielkiego tamtych lat. Rzedniejącej widowni starcza zaledwie na sześć spektakli”. Tak zresztą jest do dzisiaj kiedy Manon Lescaut rozgrywa się w metrze, Halka w knajpie, Borys Godunow w studio telewizyjnym, Zamek Sinobrodego w windzie, a Traviata nad basenem.

Podobnie jest z Elektrą wyprodukowaną przed rokiem przez Festiwal w Salzburgu, a zaprezentowaną w TVP Kultura w ubiegły wtorek. Tutaj ta antyczna tragedia o śmiercionośnej córce króla Agamemnona rozgrywa się nie w pałacu w Mykenach, a we współczesnej łaźni z prysznicami, brodzikiem, wnoszonymi i zabieranymi potem manekinami. Bohaterowie ciągle palą papierosy (których – na Boga – w antyku jeszcze nie było), panie odziane są w szałowe kreacje z najdroższych domów mody. Orestes nosi robiony na drutach sweter z motywami tyrolskimi pewnie dlatego, że Salzburg położony jest w górach.

Szereg rozwiązań reżyserskich potęguje patos i ekspresję przeżyć poszczególnych bohaterów mimo, że trudno sobie w naszych czasach wyobrazić podobne tragedie. Nie ma przecież wojen trojańskich, nie uśmierca się królów (bo jest ich do prawdy niewielu), a egzekucji nie dokonuje się toporem, który na scenie w Salzburgu nie zakopano, a ukryto w ławce, pod którą leżąc wydobywa go Elektra.

Z uznaniem śledziłem szereg rozwiązań scenicznych świadczących o talencie, fantazji, wyobraźni i odwadze Krzysztofa Warlikowskiego, któremu powierzono reżyserię tego przedstawienia. Artysta ten, mimo że jest twórcą szeregu kontrowersyjnych dokonań zrobił w Europie – a może właśnie dlatego – oszałamiającą karierę. Towarzysząca mu zawsze jako scenograf Małgorzata Szczęśniak jest również artystką wybitną, mimo obsesji tych pryszniców łazienkowych.

• « poprz.
• nast. »