Przegląd nowości

Kulturalne podglądanie i skandaliczne prowokowanie

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 22, listopad 2022 07:00

A wszystko jest drobiazgowo udokumentowane, o czym świadczą setki przypisów i odwołań, liczne cytaty z innych autorów i znajdowanie dowodów i uzasadnień na każdą wysuniętą tezę. Wydaje się, że Marta Motyl mając tak sprawny warsztat naukowy i pisarski jest w stanie wytłumaczyć i udowodnić wszystko, co tylko jeszcze wydaje się nam niejasne. Już pierwszy esej w książce Sztuka podglądania, o obrazie Courbeta Pochodzenie świata oszałamia wnikliwością podejścia i poprowadzeniem intrygi, która sama w sobie mogłaby być scenariuszem do jakiej mydlanej opery z pieprzykiem.

A to dopiero początek podróży po śliskiej, wręcz wstydliwej i mocno skrywanej w naszej świadomości drodze życiowej. Jednak warto wiedzieć, że ten właśnie obraz jest najodważniejszym aktem nie tylko w dorobku francuskiego artysty, lecz być może także w całej zachodniej historii sztuki. W drugiej pozycji cyklu pt. Sztuka prowokowania pierwszy esej omawia bardzo stare dzieło Jeana Fouqueta z 1456 roku przedstawiające Madonnę z dzieciątkiem wśród Aniołów, więc wydawałoby się, że w tych czasach, gdy działała Święta Inkwizycja, żadna prowokacja w tej materii nie byłaby dopuszczalna. Tymczasem „modelką” do postaci świętej posłużyła ówczesna piękność, królewska metresa, która bezwstydnie odsłania lewą (złą) pierś, a nie prawą (dobrą) i nie po to by karmić dzieciątko, lecz by kusić mężczyzn, bo taką właśnie modę wymyśliła na dworze Karola VI. Okazuje się jeszcze, że zdolny, ale niezbyt świątobliwy malarz stworzył ów wizerunek na zamówienie innego mężczyzny, również kochanka wspomnianej damy. Autorka eseju zauważa cytując lewicowego polskiego politologa, że trzeba jednak odróżnić akt prowokacji od efektu prowokacji. I tu okazuje się, że XVI-wieczna Madonna bardziej bulwersuje dziś niż wtedy, gdy ją namalowano.

• « poprz.
• nast. »