Przegląd nowości

Odeszła Ewa Demarczyk. Reszta jest milczeniem

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 31, sierpień 2020 16:58

Często mylnie podaje się, że debiut Ewy Demarczyk odbył się w Piwnicy pod Baranami. Jestem skromnym dowodem tej nieścisłości. W roku 1962 studiując w Krakowie na Wydziale Prawa, słyszałem ją w programie studenckiego kabaretu „Cyrulik”, chyba gdzieś na Grzegórzkach. Wkrótce znaleźli ją tam Skrzynecki i Konieczny, zapraszając do Piwnicy. Zygmunt zaczął tworzyć jej repertuar, zaprzyjaźnili się, a pies Ewy kiedyś w proteście przeciwko umizgom lekko zawianego Koniecznego, odgryzł mu kawałek nosa. Ale krakowscy chirurdzy natychmiast to przyszyli i do dziś wszystko jest w porządku.

Po fascynującym dziesięcioleciu w Piwnicy, zaczęło Ewie robić się ciasno. Nie z powodu rozwijającej się międzynarodowej kariery. Gdziekolwiek się pojawiła – a występowała niemal na całym świecie –  wywoływała entuzjazm, mimo barier językowych i odważnie preferowanego polskiego repertuaru (trochę też hiszpańskiego, francuskiego, rosyjskiego i folkloru żydowskiego).

Mając dystans do tych sukcesów skwapliwie wracała do swego Krakowa, gdzie powoli stawała się rodzajem Wieży Mariackiej, Lajkonika, zakola Wisły, odpowiednikiem wielkości Matejki, Mrożka i Pendereckiego oraz pewnej znanej pianistki, która oburzona kompletnie wyprzedanymi występami Demarczyk w Sali Filharmonii, osobiście zrywała rozklejone po mieście afisze.

Z czasem jej wierność temu miastu zaczęła odwracać się przeciwko niej. Przestańmy rozprawiać o trudnym charakterze, bezkompromisowości, uporze i konfliktach. Analizowanie jej nieuchwytnego fenomenu jest na przyszłość zadaniem nas wszystkich, obecnie stojących w rozpaczy nad jej grobem. Dwukrotnie udało mi się ją namówić na choreograficzne interpretacje swego repertuaru. Dokonał tego Przemysław Sokólski w Teatrze Wielkim w Łodzi (1983) i Marek Różycki w Teatrze Wielkim w Poznaniu (2005). Jej recital 8 listopada 1999 u nas Pod Pegazem okazał się definitywnym rozstaniem z czynnym trwaniem w swej sztuce, a zarazem bolesnym zerwaniem wszelkich więzi, kontaktów i relacji z nami wszystkimi.

Dwukrotnie stałem się wirtualnym wdowcem w dziedzinie, dla której pracuję i którą kocham. W roku 1977 – po Marii Callas i w roku 2020 – po Ewie Demarczyk. Reszta jest milczeniem.

                                                                       Sławomir Pietras

• « poprz.
• nast. »