Przegląd nowości

Królowa Jadwiga i jej zalotnicy

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 11, sierpień 2020 07:02

Bo właśnie ich usiłowania, by uzyskać przychylność polskiej monarchini, stanowią oś dominującą akcję opery Karola Kurpińskiego. Tegoroczny, XVI Festiwal Muzyki Polskiej w znacznej mierze stał pod znakiem wybitnych władczyń. Inauguracji patronowała pośrednio rosyjska Katarzyna Wielka, a zamknięcie, za sprawą wspomnianego dzieła wprost przywoływało postać Jadwigi, jego tytułowej bohaterki. Wiele partytur tego kompozytora zaginęło lub zachowało się jedynie częściowo wskutek burzliwych dziejów naszego kraju, w tym pożaru biblioteki warszawskiego Teatru Wielkiego we wrześniu 1939 roku, na czele którego stał on w swoim czasie i musiał dostarczać dlań repertuar. A z efektownego Koncertu klarnetowego B-dur przetrwało zaledwie pierwsze ogniwo. Nie bez kozery przywołałem ten utwór i ten instrument, ponieważ należał on do szczególnie bliskich Kurpińskiemu, o czym świadczy jego rozbudowana partia dialogująca z głosem śpiewaczki w drugiej arii Jadwigi.

Kurpińskiemu, zarazem operowemu dyrygentowi (to on akompaniował Chopinowi podczas prawykonań jego koncertów fortepianowych przed wyjazdem z Polski), zarzucano uleganie włoskim wpływom, przede wszystkim Rossiniego, ale wtedy było to powszechne w świecie, że przywołam Aubera czy Meyerbeera. Na przykład wirtuozowskie „c’’ wielokrotnie powraca w kawatynie Sobinina w Życiu za cara, a charakterystyczne parlando w rondzie Farłafa w Rusłanie i Ludmile Glinki, co nie przeszkadza Rosjanom uważać go za swego narodowego kompozytora. Może muzyka Kurpińskiego nie jest w pełni oryginalna pod względem melodycznym, ale powinna posiadać swoje należne miejsce w rozwoju polskiej twórczości operowej doby przedmoniuszkowskiej. Wracając do niedzielnego wykonania koncertowego Jadwigi, królowej polskiej (6 czerwca 1997 w tego rodzaju formie zaprezentowała ją Opera Krakowska), to akustyka kościoła św. Katarzyny z przedłużonym pogłosem przydała dziełu dodatkowych  znamion monumentalności, odpowiadającej jemu. Składa się ono z mówionych dialogów, z których zrezygnowano, oraz numerów muzycznych: ustępów czysto instrumentalnych (uwertura, z lekka ostinatowy antrakt odmalowujący krzyżacką butę, marszowy wstęp do aktu trzeciego), recytatywów, arii, duetów i ansambli, a także melodramatów, czyli deklamacji na tle orkiestrowego wtóru, pojawiających się w kluczowych momentach akcji (na przykład, gdy Jadwiga postanawia wyrzec się swojej miłości do Wilhelma na rzecz czysto politycznych racji poślubienia Jagiełły).

• « poprz.
• nast. »