Przegląd nowości

Czas się wypełnił!, albo tajemnica podróżnego kuferka

Szczegóły

Opublikowano: środa, 13, marzec 2013 16:22

Pierwsze zdanie wypowiada na początku drugiego aktu Wagnerowskiego Parsifala czarownik Klingsor, dawny rycerz Graala, który dokonał samookaleczenia, mającego uchronić go przed grzesznymi pokusami, a w rzeczywistości historyczny minnesänger, zwycięski rywal Wolframa von Eschenbacha, autora literackiego pierwowzoru, który w ten sposób wziął na nim odwet.

Z kolei pustelnik Gurnemanz, a w istocie strażnik przejścia na Monsalvat, gdzie wznosi się zamek rycerzy Graala, stwierdza, wtajemniczając tytułowego bohatera, iż tam „przestrzenią stał się czas”, a więc przemijalne przeobraża się w trwanie. Bo obcowanie ze świętością wymaga unicestwienia doczesności i śmierci, których domeną pozostaje czas i historia, poza którymi dopiero rozciąga się dziedzina wieczności, czyli nicości…

Co prawda Nietzsche zarzucał Wagnerowi, iż w tym dziele porzucił dionizyjskość żywiołowość i ugiął się przed krzyżem, ale ostatni opus tego twórcy w równej mierze odwołuje się do tradycji mistyki chrześcijańskiej, co buddyjskiej, usuwając wydawałoby się istniejące pomiędzy nimi, pozornie nieprzezwyciężalne sprzeczności w imię uniwersalnego przesłania pokonania własnego ego i poszanowania dla wszelkich form życia (tytułowy bohater w chwili swojego pierwszego pojawienia się narusza nietykalność sanktuarium, bezsensownie zabijając łabędzia, co uczynił także Dewadatta, kuzyn księcia Gautamy, historycznego Buddy, którego wyznawcom Wagner zamierzał poświęcić dramat „Zwycięzcy”.

• « poprz.
• nast. »