Przegląd nowości

Zapomniana „Faniska” Luigi Cherubiniego

Opublikowano: sobota, 18, wrzesień 2021 18:48

Ta trzyaktowa opera do libretta Josepha Ferdinanda Sonnleithnera (opartego na melodramacie Les mines de Pologne René-Charlesa Guilberta de Pixérécourt) została komponowana na zamówienie dyrekcji wiedeńskiej Hofoper w 1805 roku. Już rok później – 25 lutego 1806, miała miejsce prapremiera opery, którą pierwszy raz wystawiono w wiedeńskim Kärntnertortheater obecności cesarza Franciszka II. Mimo początkowych sukcesów (zachwycali się nią Beethoven i Haydn) opera szybko zeszła ze sceny i równie szybko została zupełnie zapomniana.

 

CD Faniska

 

Pewnie długo jeszcze trwałby ten stan gdyby nie warszawski Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena, który od lat przypomina zapomniane opery. Dbając przy tym nie tylko o wysoki poziom artystyczny ich wykonania, ale również o jego utrwalenie w formie nagrania. Warto przy okazji wspomnieć, że w 2008 roku (podczas XII Festiwalu Wielkanocnego) w ten sposób wykonano operę Lodoϊska Luigi Cherubiniego, której akcja rozgrywa się na terenie Polski ok. 1600 roku. Głównym bohaterem opery jest hrabia Floreski, który wraz ze służącym Varbelem, poszukuje zaginionej w niewyjaśnionych okolicznościach ukochanej Lodoϊski. Koncertowe wykonanie Faniski miało miejsce 20 października 2020 roku w Filharmonii Narodowej w Warszawie, w ramach 24 Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena.


Obsadę stanowili: Krystian Krzeszowiak – tenor (Rasinski), Natalia Rubiś – sopran (Faniska), Katarzyna Belkius – sopran (Hedwig), Robert Gierlach – bas (Zamoski), Tomasz Rak – bas (Oranski), Justyna Ołów – mezzosopran (Moska), Piotr Kalina – tenor (Rasno). Solistom towarzyszyli, Poznański Chór Kameralny oraz Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, pod dyrekcją Łukasza Borowicza. Kilkanaście dni wcześniej (24-27 sierpnia i 12-16 października) DUX dokonał nagrania w Auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Nagranie ma status światowej premiery fonograficznej. Faniska należy do nielicznego grona operowych poloników, czyli dzieł których akcja rozgrywa się na ziemiach polskich. W tej operze w jednym z zamków magnackich w okolicach Sandomierza. Dwaj bohaterowie – Zamoski i Rasinski – są skłóconymi władcami sąsiednich województw, a główny wątek dzieła dotyczy próby uwolnienia Faniski, żony Rasinskiego, starosty rawskiego, przetrzymywanej przez okrutnego Zamoskiego, starostę sandomierskiego, w ponurych lochach jego zamku. Do tych lochów trafia też przebrany za posłańca mąż Faniski chcący ją uwolnić. Niestety, próba ucieczki zostaje szybko odkryta, a zbiegowie ujęci. Grozi im teraz śmierć. Wojska Rasińskiego dowiedziawszy się o wydarzeniach najeżdżają sandomierski zamek, w trakcie walk ginie Zamoski, a małżonkowie odzyskują utraconą wolność. Szukając w tym dziele polskich akcentów odnajdziemy je w polonezowych rytmach kilku scen. Mocną stroną prezentowanego albumu jest jego wysoki poziom wykonawczy. Ujmuje znakomicie dobrany zestaw solistów, z których każdy prezentuje nie tylko dobrze brzmiący głos, ale również muzykalność i wysoką kulturę muzyczną. Równie udane są w tym nagraniu sceny ansamblowe prowadzone przez Łukasza Borowicza z dużym wyczuciem precyzji i kontrastów dynamicznych. Tutaj wypada podkreślić fakt, że Łukasz Borowicz tym nagraniem dołożył kolejną cegiełkę do swojego cyklu zapomnianych oper. Pełna dyskografia tego dyrygenta liczy ponad sto albumów. Jestem przekonany, że ta wartościowa pod każdym względem próba przypomnienia operowego polonicum zasługuje na uwagę. Album jest rzetelnie opracowany pod względem merytorycznym i efektownie wydany. Warto go mieć w swojej kolekcji nagrań.

                                                                             Adam Czopek