Henryk Wieniawski to jeden z najwybitniejszych polskich skrzypków i kompozytorów. Międzynarodowe Festiwale Wieniawskiego nawiązują do dwukrotnych pobytów i koncertów tego Artysty w latach 1855 i 1857, w Szczawnie-Zdroju (wówczas Bad Salzbrunn) na Dolnym Śląsku.
Pierwszy koncert w Szczawnie-Zdroju Henryk Wieniawski zagrał 16 sierpnia 1855 roku w „Kursalu” (obecnie Klub Kuracjusza „Biała sala”) i jak pisał ówczesny recenzent „Gazety Warszawskiej”: „Pan Wieniawski dał koncert w Salzbrunn w Kursalu i zrobił furorę…”. Po drugiej wojnie światowej, w uzdrowiskach na Dolnym Śląsku bujnie rozkwitało życie artystyczne. Powstawały festiwale muzyczne – Chopinowski w Dusznikach Zdroju (1946), Moniuszkowski w Kudowie-Zdroju (1962), a w Szczawnie-Zdroju Henryka Wieniawskiego (1965). Trzy powyższe wydarzenia to najstarsze Festiwale muzyczne w Polsce. Już w roku 1961 założono w Szczawnie-Zdroju Towarzystwo Muzyczne imienia Henryka Wieniawskiego, którego pierwszym prezesem został dr Alfons Szyperski, historyk i działacz kulturalny.
Zainicjowało ono budowę pomnika Wieniawskiego, dłuta prof. Bohdana Hofmana, który odsłonięto w szczawieńskim Parku Zdrojowym w czerwcu 1965 roku. W tym samym roku rozpoczął się pierwszy Festiwal poświęcony twórczości Wieniawskiego, który do początku lat osiemdziesiątych nosił nazwę „Dni Henryka Wieniawskiego” (znany w świecie jako „The Henryk Wieniawski Days”).
Na pierwszym Festiwalu wystąpiło między innymi słynne Trio Wiłkomirskich (Maria, Wanda i Kazimierz). W kolejnych edycjach Festiwalu przez estrady koncertowe przewinęli się najwybitniejsi skrzypkowie z Polski i z zagranicy. Koncertowali tu między innymi wspomniana Wanda Wiłkomirska, Kaja Danczowska, Konstanty Andrzej Kulka, Krzysztof Jakowicz, Vadim Brodski, Jadwiga Kaliszewska, Edward Zienkowski, Magdalena Rezler, Robert Kabara, Piotr Pławner, Bartłomiej Nizioł. Z zagranicznych skrzypków – Peter Zazovsky i Alexander Romanul (USA), Marine Jaszwili, Jewgenij Buszkov, Vadim Riepin, Maksim Wengerov (Rosja), Felicia Terpitz (Niemcy), Frantiszek Novotny (Czechy), Thibault Vieux (Francja), Shizuka Ishikawa, Hiroko Suzuki (Japonia) i wielu innych.
Oprócz występów renomowanych i uznanych skrzypków odbywają się tu także koncerty młodych artystów, którzy mają okazję zaprezentowania swej sztuki wykonawczej publiczności festiwalowej. Festiwal Henryka Wieniawskiego hołduje tradycji związanej z pobytem i koncertowaniem Henryka Wieniawskiego w tym Kurorcie.
Obok przybliżania i promowania na koncertach twórczości Kompozytora, Festiwal poszerza horyzonty i sięga również po dorobek artystyczny brata Henryka – Józefa Wieniawskiego, a także córki Ireny Wieniawskiej (Poldowski). Na Festiwalu wykonywane są również dzieła kompozytorów współczesnych Wieniawskiemu, w tym, przede wszystkim twórców polskich, także z późniejszych lat i pierwszej połowy XX wieku. W ten sposób właśnie Festiwal przybliża słuchaczom i melomanom literaturę skrzypcową polskich i europejskich kompozytorów. Zadaniem Festiwalu Wieniawskiego jest również promocja i prezentacja wiolonistyki polskiej i zagranicznej. Stąd na koncertach pojawiają się znani, wybitni skrzypkowie, ale także młodzi artyści, rozpoczynający dopiero swoją karierę, często będący laureatami prestiżowych konkursów skrzypcowych.
Program festiwalu:
09 września (czwartek)
Uroczyste złożenie kwiatów pod tablicą pamiątkową Henryka Wieniawskiego
Deptak spacerowy przy Teatrze Zdrojowym
Koncert Inauguracyjny
Teatr Zdrojowy
Mariusz Patyra – skrzypce
Czesław Grabowski – dyrygent
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Zielonogórskiej
S. Moniuszko – Uwertura z opery Paria
H. Wieniawski – Koncert skrzypcowy fis-moll op. 14
J. Stefani – Tańce z Krakowiaków i Górali– Polonez, Krakowiak, Oberek,
H. Wieniawski – Koncert skrzypcowy d-moll op. 22
Prowadzenie koncertu – Marek Dyżewski
10 września (piątek)
Wykład Marka Dyżewskiego – „Wieniawskich muzyczny krąg”
Sala Kameralna Teatru Zdrojowego
Koncert kameralny
Teatr Zdrojowy
Anna Maria Staśkiewicz – skrzypce
Mischa Kozłowski – fortepian
H. Wieniawski: Legenda op. 17
P. Czajkowski: Melodia na skrzypce i fortepian op. 42 Nr 3
H. Wieniawski: Dudziarz op. 19 nr 2 na skrzypce i fortepian
L. Beethoven: Sonata nr 1op. 12
H. Wieniawski: Fantazja brillante oparta na tematach
zaczerpniętych z opery Gounoda Faust op. 20 na skrzypce i fortepian
11 września (sobota)
Koncert kameralny
Teatr Zdrojowy
Katarzyna Haras – mezzosopran
Katarzyna Neugebauer – fortepian
Jarosław Pietrzak - skrzypce
Julita Przybylska – fortepian
Pieśni i utwory kameralne Ireny Reginy Wieniawskiej vel Poldowski
Prowadzenie koncertu – Piotr Nędzyński
12 września (niedziela)
Koncert Promenadowy
Muszla Koncertowa/Hala Spacerowa w Parku Zdrojowym
Kwartet Pakamera
Agata Kasperska – skrzypce
Dorota Pindur – skrzypce
Aleksandra Pawłowska – altówka
Monika Łapka – wiolonczela
Henryk Wieniawski – Dudziarz op. 19 nr 2
Henryk Wieniawski – Kujawiak a-moll
Antonin Dvorak – Humoreska op. 101 nr 7
Luigi Boccherini – Menuet G-dur
W. A. Mozart – Divertimento D-dur K.136
oraz utwory Krzysztofa Komedy, Bernarda Herrmanna,
Andrzeja Kurylewicza, Billa Conti, Wojciecha Kilara, Nino Rota i Los Lobosa
Koncert Finałowy
Teatr Zdrojowy
Beata Bilińska – fortepian
Szymon Makowski – dyrygent
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Dolnośląskiej w Jeleniej Górze
Anton Bruckner – Uwertura g-moll
Józef Wieniawski– Koncert fortepianowy g-mollop.20
Aleksander Głazunow – III Symfonia D-durop. 33
Prowadzenie koncertu – Marek Dyżewski