W nowy rok 2021 Opera Śląska w Bytomiu wkroczyła, zważywszy na sytuację epidemiczną, spektaklem Zemsta nietoperza Johanna Straussa online (dostępny był 1. stycznia 2021), sprawiając nim zakochanym w operetce melomanom niemałą radość.
Błyskotliwego dzieła nie mogli oni co prawda podziwiać w bytomskim teatrze, ale ta „mała opera” to smaczny kąsek na rozpoczęcie roku W założeniu styczeń miał im przynieść kilka dalszych atrakcji (Łucja z Lammermoor G. Donizettiego, La finta giardiniera W.A. Mozarta), lecz w istniejącej sytuacji konieczne było odwołanie publicznych przedstawień. Tak też było to w minionym roku, w którym przecież miało być jak zwykle, czyli bogato i interesująco. Teatr w Bytomiu miał swoich stałych wielbicieli – frekwencja od lat oscyluje w około 90%, zespół artystyczny był w pełnej gotowości, by zaspokajać ich oczekiwania.
Z klasycznego repertuaru operowego przewidywano m.in. dzieła Mozarta, Donizettiego, Moniuszki, Verdiego, Pucciniego, balet był przygotowany do zaprezentowania czołowych pozycji tego gatunku. I tak też rok 2020 się rozpoczął.
W pierwszym kwartale zaprezentowano opery Napój miłosny i Łucję z Lammermoor G. Donizettiego, Cyganerię i Toskę G. Pucciniego, Traviatę, Nabucco i Don Carlosa G. Verdiego, po 27 latach na scenę bytomską wróciła operetka Zemsta nietoperza J. Straussa – spektakl uznany później za najważniejsze wydarzenie roku. Były balety Don Kichot L.A. Minkusa oraz Dziadek do orzechów P. Czajkowskiego.
Odbyło się kilka spotkań „Salonu poezji i muzyki Anny Dymnej”, ponadto spotkania ze znanymi postaciami świata operowego – w styczniu ze Sławomirem Pietrasem, a w lutym z Ewą Iżykowską-Lipińską w ramach cyklu „Opera blisko ciebie”. Aktywność placówki przejawiała się na kilku dalszych polach. Były zatem występy gościnne Zespołu (m.in. wystawienie opery Mały kominiarczyk B. Brittena w Nowym Sączu), rozwijano działania edukacyjne (studio baletowe, zajęcia chóru dziecięcego i inne), scenę i salę koncertową udostępniano wykonawcom z zewnątrz np. w dniach 29.01-01.02 odbył się tu XI Międzynarodowy Konkurs Choreograficzny im. Bożeny Kociołkowskiej.
Miała swoje koncerty Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Bytomiu, Opera angażowała się we współorganizację różnych przedsięwzięć artystycznych poza siedzibą placówki.
Zapowiadał się rok bogaty w wydarzenia artystyczne. Na dalsze dokonania Opery wpłynęły wszak okoliczności pandemiczne, które zaskoczyły Polskę i cały świat. 10. marca 2020 zgodnie z zaleceniem Marszałka Województwa Śląskiego Opera Śląska zawiesiła swoją działalność artystyczną, niedługo potem „przenosząc” swoją działalność do Internetu, co umożliwiło spragnionym kontaktów miłośnikom bytomskiego teatru muzycznego korzystanie z emitowanych online imprez w ramach akcji #OperaBliskoCiebie.
Dzięki współpracy z telewizją oraz filmom i postom zamieszczanym w mediach społecznościowych docierały do nich nie tylko chwilowo niedostępne na żywo w teatrze przedstawienia operowe i baletowe oraz koncerty, ale też liczne poszerzające horyzonty informacje ze świata sztuki. I tym sposobem w zdecydowanie większej liczbie mogli oni „uczestniczyć” w przedstawieniu wspaniałej opery Łucja Lammermoor G. Donizettiego, nieznanego dzieła Don Desiderio J.M.K. Poniatowskiego, transmitowanej przez telewizję uroczej operetki Zemsta nietoperza. Straussa. Podjęto się prezentacji online dzieł teatralno-muzycznych.
Znany (premiera miała miejsce 20. lutego 2018) i podziwiany przez zdecydowanie mniejszą liczbę melomanów w Sali koncertowej im. Adama Didura spektakl Czekając na Chopina w reżyserii M. Znanieckiego upamiętnił 17. października 2020 rocznicę śmierci wielkiego polskiego kompozytora.
Miesiąc wcześniej (premiera 5. września) można było podziwiać znaną dotąd tylko warszawskiej publiczności sztukę dramatopisarza amerykańskiego Terrence McNally’ego Callas. Master Class w reżyserii Roberta Talarczyka ze znakomitą Joanną Kściuczyk-Jędrusik, co podkreślały liczne recenzje, w roli głównej. I tak Magdalena Mikrut-Majeranek w Dzienniku Teatralnym pisze: Kściuczyk-Jędrusik ma tę iskrę bożą, o którą na swoich mistrzowskich kursach upomina swych uczniów sama Callas: umie zawładnąć sceną (...).
Aktywność Opery Śląskiej online ilustrują ponad to liczne koncerty okolicznościowe (m.in. upamiętniające rocznice urodzin Stanisława Moniuszki i Ludwiga van Beethovena) oraz takie, w których prezentowano fragmenty oper i baletów, arii i pieśni (np. koncert Razem w każdym wymiarze transmitowany na Facebook i na YouTube Opery Śląskiej i Radia Katowice oraz na antenie Radia dla Ciebie (RDC), w którym wzięli udział soliści Opery i Baletu, Chór operowy i kameraliści.
Odbył się Koncert Zarażeni dobrem – w podziękowaniu pracownikom ochrony zdrowia, koncert Chóru Opery Śląskiej w repertuarze Kabaretu Starszych Panów, koncert zespołu artystycznego Kolędy świata z Operą Śląską w Święta Bożego Narodzenia.
Odbywały się comiesięcznie w Sali Koncertowej im. Adama Didura rozmowy z cyklu „Porozmawiajmy o Operze” (z gospodarzem spotkań z artystami świata opery Violettą Rotter-Kozera, redaktorką TVP3 Katowice), w których wśród rozmówców przedstawiających swoje doświadczenia i wizje nie brak było wybitnych przedstawicieli ze świata kultury. Online kontynuowano spotkania w ramach „Salonu poezji i muzyki Anny Dymnej” oraz cyklu „Opera Blisko Ciebie: Porozmawiajmy O Operze…” (tu gościem był m. in. Henryk Grychnik, ongiś czołowy tenor Opery Śląskiej, aktywny również w koncertach oratoryjnych).
Nie przerwano działań edukacyjnych i tak zarówno młodzi jak i dorośli słuchacze mogli korzystać z pokazów studia baletowego (zawierały elementy tańca klasycznego, przykłady terapii ruchem, ćwiczenia relaksacyjne i oddechowe), cyklu lekcji teatralnych i warsztatów artystycznych skierowanych do najmłodszych, dla których udział w lekcjach miał być okazją do pierwszego kontaktu z teatrem operowym.
Były też cykl lekcji orkiestrowych, podczas których muzycy Orkiestry Opery Śląskiej wprowadzali widzów w tajniki gry na instrumentach muzycznych, filmy edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży, w których artyści i pracownicy Opery Śląskiej opowiadali o sztuce operowej i specyfice działania teatru. 25. czerwca 2020 z okazji zakończenia roku szkolnego w mediach społecznościowych Opery Śląskiej Chór Dziecięcy Opery Śląskiej pod kierownictwem Oskara Zgoły zamieścił nagranie utworu Rozkołysz pieśnią świat Włodzimierza Korcza.
Ta wielostronna działalność teatru operowego w Bytomiu spotkała się z uznaniem społecznym, o czym świadczy ilość wykazanych w rocznym sprawozdaniu Opery 3 202 297 wyświetleń postów oraz 740 246 filmów w mediach społecznościowych Opery Śląskiej.
Osiągnięcia artystów znalazły swoje odzwierciedlenie w przyznanych im w roku 2020 nagród muzycznych o wymiarze lokalnym i międzynarodowym: W Warszawie Gabriela Gołaszewska otrzymała w ramach Konkursu XIV TEATRALNE NAGRODY MUZYCZNE IM. JANA KIEPURY nagrodę w kategorii „Najlepsza śpiewaczka operowa”, została też nominowana do nagrody ZŁOTA MASKA w kategorii „Rola aktorsko-wokalna” za rolę Adiny w Napoju miłosnym na scenie Opery Śląskiej.
W Konkursie w Gdańsku „PRO BONO POLONIAE” II Nagrodę przyznano Chórowi Dziecięcemu Opery Śląskiej za projekt „Trzy powstania do Polski”. W Salzburgu tenorowi Andrzejowi Lampertowi przypadła AUSTRIACKA NAGRODA TEATRALNA 2020 w kategorii „Najlepszy młody wykonawca” .
Rodzi się pytanie o to, co przyniesie nam rok bieżący z naznaczonym pandemią pierwszym miesiącem. Z pewnością Dyrekcja skupi znaczną uwagę na realizacji podjętej przed trzema laty inwestycji, która ma na celu „zwiększenie atrakcyjności Opery Śląskiej i ochrona jej dziedzictwa kulturowego poprzez przeprowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich oraz robót budowlanych” oraz „przebudowę i rozbudowę jej zaplecza”, jak to określone zostało w projekcie aplikacji o środki Unii Europejskiej. Bez wątpienia będzie to rzutowało na realizację przyszłych planów artystycznych.
Na czas robót budowlanych budynek teatru (sala główna, magazyny i garderoby) będzie wyłączony z użytkowania dla publiczności. Opera Śląska w Bytomiu zamierza wznowić działania artystyczne we własnej siedzibie pod koniec 2023 roku.
W planie pracy artystycznej Opery Śląskiej trwającego sezonu znalazło się szereg premier: W marcu/kwietniu La Rondine G. Pucciniego w koprodukcji z teatrem w Meiningen oraz wersja baletowa Requiem W.A. Mozarta, w kwietniu XIII Gala Baletowa z okazji Międzynarodowego Dnia Tańca, w maju Sól ziemi czarnej – spektakl baletowy oparty na filmie Kazimierza Kutza, w reżyserii i choreografii Artura Żymełki, w lipcu Turandot G. Puccini – megawidowisko plenerowe w reżyserii Michała Znanieckiego organizowane w Parku Śląskim w Chorzowie. Czy sytuacja pandemiczna pozwoli zrealizować te plany?
Karol Rafał Bula