Przegląd nowości
Muzyczne pomosty pomiędzy Italią i Węgrami
- Szczegóły
- Opublikowano: wtorek, 08, grudzień 2020 18:12
Zespół Prisma został utworzony w 2014 roku przez muzyków węgierskich, izraelskich i francusko-niemieckich, wykształconych w konserwatoriach Bremy i Hanoweru. Już od pierwszych lat swego istnienia przebywali oni wielokrotnie na rezydencjach artystycznych na Węgrzech, a muzykę tego kraju poznawali również dzięki dwóm członkom wzmiankowanego ansamblu, którzy z upodobaniem wykonywali utwory folklorystyczne swej ojczyzny.
Wszyscy założyciele Prismy pasjonują się twórczością ludową krajów Europy Wschodniej, a zarazem czują szczególnie mocne związki z włoską muzyką barokową, która stanowiła też ważną część programu ich studiów w departamentach muzyki dawnej. Nagrany teraz przez nich pod szyldem wydawnictwa Ambronay krążek, został zatytułowany „Il Transilvano. Muzyczne pomosty pomiędzy Italią i Węgrami w latach 1600”. Przypomnijmy, że owe bliskie relacje pomiędzy dwoma krajami zrodziły się w piętnastym wieku w wyniku małżeństwa króla Macieja Korwina z neapolitańską księżniczką Beatrycze, którą ów król wprowadził na swój dwór.
Od tamtej pory odnotowuje się wzmożone wpływy muzyki węgierskiej i rumuńskiej we Włoszech, które sto lat później przerodzą się w prawdziwą modę, owocującą takimi umieszczonymi na płycie utworami jak Padoana Ongara Giovanniego Picchiego czy Ungharesca Giovanniego Mainerio. Członkowie zespołu Prisma sięgnęli też do Codexu Caioniego, czyli zbioru węgierskiej muzyki z siedemnastego wieku, utworzonego przez Janosa Kajoniego i aż do roku 1988 uważanego za zagubiony. Na oddanej teraz do rąk melomanów płycie znajdują się zapożyczone właśnie z owego zbioru tańce, sonaty i wiele innych utworów, w których możemy podziwiać w równej mierze spójność brzmienia i zbiorową muzykalność całego zespołu, co wirtuozerię i doskonałe wyczucie stylu każdego z solistów. Ta spójność manifestuje się w pełni już od pierwszej figurującej na krążku kompozycji, czyli toccaty La Dirula, interpretowanej przez Elisabeth Champollion (flet prosty i węgierski kaval, czyli instrument dęty drewniany), Franciskę Hajdu (skrzypce i głos), Dàvida Budaia (bass violin i folk viola), Alona Sariela (arcylutnia i mandolina) oraz występującego przy tej okazji gościnnie Gábora Juhásza (teorba). Urzekająco prezentuje się tradycyjna węgierska pieśń I Hajnali - opiewająca wschód słońca - znana niegdyś w całej Europie Sonata sopra La Monica Biagio Mariniego czy jedna z nielicznych melodii, która przetrwała do naszych czasów w formie pisanej: Magos kösziklànak. Poruszającym tragizmem emanuje Angoli Borbála – tradycyjna ballada węgierska, opowiadająca historię dziewczyny, która zaszła w ciążę z tajemniczym kochankiem i która więziona przez własną matkę umiera z głodu i wycieńczenia. Dużo radośniej rozbrzmiewają otwierające dworski bal tańce oraz renesansowa pieśń studencka, po których następuje pokutna Toccata la Francesca Budaia oraz skierowana do Boga pieśń błagalna zmuszanej do niechcianego małżeństwa dziewczyny: Bocsásd meg Üristen. Aby jednak nie zakończyć odkrywania ich płyty w poważnym i smutnym nastroju, wymienieni wyżej muzycy kończą swój program wesołymi i dynamicznymi tańcami. Na zakończenie warto jeszcze przypomnieć, że ansambl Prisma był w tym roku uczestnikiem prowadzonego przez Festiwal w Ambronay programu EEEmerging, którego celem jest promowanie młodych i starannie wyselekcjonowanych przez międzynarodowe jury zespołów muzyki dawnej oraz że podczas edycji z roku 2016 tego festiwalu został on laureatem nagrody publiczności.
Leszek Bernat