Przegląd nowości

Tadeusz Strugała – 85 lecie urodzin (1)

• 

Szczegóły

Opublikowano: sobota, 03, październik 2020 07:01

Jeden z najwybitniejszych polskich dyrygentów. Pedagog, juror i organizator życia muzycznego. Pierwszy Doktor honoris causa wrocławskiej Akademii Muzycznej. W 2010 roku uhonorowany przez swoje Liceum Muzyczne tytułem „Najwybitniejszy Absolwent Szkoły”. Obchodzi w sezonie 2019/20 65-lecie pracy artystycznej.

 

 

Ukończył studia na Wydziale Teorii, Kompozycji i Dyrygentury we wrocławskiej Akademii Muzycznej w klasie prof. Adama Kopycińskiego, a kontynuował je w Weimarze u Arvida Jansonsa oraz w Wenecji u Franco Ferrary. W latach 1969-1980 był najmłodszym w Polsce dyrektorem naczelnym i artystycznym Filharmonii Wrocławskiej, jednocześnie piastował funkcję szefa naczelnego i artystycznego Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach oraz generalnego dyrektora muzycznego Prezydenckiej Orkiestry Symfonicznej w Ankarze i Istambule (1976-1978).

W latach 1979-1990 był zastępcą dyrektora artystycznego i stałym dyrygentem Filharmonii Narodowej w Warszawie, prowadząc równolegle (1981-1986) Orkiestrę Symfoniczną Filharmonii Krakowskiej jako jej dyrektor artystyczny.

 

 

W grudniu 1990 roku objął stanowisko pierwszego dyrygenta i dyrektora artystycznego Orkiestry Polskiego Radia i Telewizji w Warszawie, a w listopadzie 1991 roku wprowadził ten zespół pod nową nazwą Polskiej Orkiestry Radiowej do stałej siedziby mieszczącej się w Studiu S-1 (obecnie im. W. Lutosławskiego). W latach 1994-2001 pełnił funkcję stałego dyrygenta gościnnego Praskiej Orkiestry Symfonicznej FOK, a w okresie 1998-2006 był dyrygentem-rezydentem Festiwalu Chopinowskiego w austriackim Gaming. Lata 60. to początek międzynarodowej kariery i występów na estradach całej niemal Europy, a także Australii, USA i Azji, zarówno z czołowymi orkiestrami polskimi, jak i zagranicznymi.

Wśród ponad 140 orkiestr z 23 krajów, jakimi artysta wielokrotnie dyrygował, można wymienić m.in.: Bamberger Symphoniker, Staatskapelle i Rundfunk-Sinfonieorchester w Berlinie, Bruckner Orchester w Linzu, MDR Sinfonieorchester w Lipsku, NDR Radiophilharmonie w Hanowerze, Orkiestrę Filharmonii Drezdeńskiej, wiedeńskiej Tonkünstler-Orchester, New World Symphony Orchestra (USA), Norfolk Symphony Orchestra(USA) Hallé Orchestra w Manchesterze, Orkiestrę Filharmonii Czeskiej,

 

 

Praską Orkiestrę Symfoniczną FOK, Orkiestrę Radia Czeskiego, Orkiestrę Filharmonii w Sankt Petersburgu, Orkiestrę Symfoniczną fińskiego Radia, Orkiestrę Radiową w Sztokholmie, Orkiestrę Symfoniczną Radia Südwestfunk w Baden-Baden, Yomiuri Nippon Symphony Orchestra w Tokio, Orkiestrę Symfoniczną Filharmonii w Osace i Seulu, Yamagata Symphony Orchestra, Israel Sinfonietta, orkiestry symfoniczne w Ankarze, Istambule, Izmirze, Budapeszcie, Bukareszcie i Sofii, City of London Sinfonia, London Mozart Players (z tym ostatnim zespołem współpracował przez ponad dwa sezony).

 

 

Promowanie rodzimej twórczości jest jednym ze stałych elementów artystycznej drogi Tadeusza Strugały, a jego determinacja, by podczas licznych tournée z polskimi orkiestrami wykonywać obowiązkowo muzykę polską jest powszechnie znana i honorowana kolejnymi dyplomami za propagowanie krajowej kultury za granicą (zwłaszcza prawykonania dzieł polskiej muzyki współczesnej w Czechach i Niemczech, m.in. symfonie Witolda Lutosławskiego oraz Polskie Requiem i Te Deum Krzysztofa Pendereckiego). 

W 1986 roku artysta otrzymał Orfeusza – nagrodę krytyków muzycznych SPAM za najlepsze wykonanie utworu polskiego na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień (Liturgia sacra Zygmunta Mycielskiego), a w roku 1991 uzyskał nagrodę Związku Kompozytorów Polskich za wybitne osiągnięcia w dziedzinie wykonawstwa polskiej muzyki współczesnej.

 

 

Inne prestiżowe wyróżnienia to m.in.: Grand Prix du Disque Ferenc Liszt (Budapeszt, 1987), nominacja do tytułu Płyta roku magazynu Gramophone (premierowe nagranie Requiem. Missa pro defunctis Romana Maciejewskiego, które jako reedycja w roku 2011 otrzymało nagrodę polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk) oraz Stern des Monats niemieckiego magazynu płytowego Fono Forum (nagrania utworów Xavera Scharwenki). 

Za wybitne osiągnięcia na polu dyrygenckim i propagowanie muzyki polskiej za granicą otrzymał liczne nagrody i odznaczenia, w tym: Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, L’Ordre du Merite Culturel, Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis. W 1996 roku został laureatem nagrody Kulturpreis Schlesien des Landes Niedersachsen, a w roku 1998 otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Muzycznej we Wrocławiu.

 

 

  

W grudniu 2011 roku został uhonorowany najwyższym wyróżnieniem Polskiego Radia – Diamentową Batutą – za wybitne kreacje artystyczne, rozsławianie muzyki polskiej w kraju i za granicą oraz przybliżanie jej milionom słuchaczy Polskiego Radia, a także za zasługi dla polskiej i światowej kultury muzycznej oraz działalność dyrygencką o szczególnym znaczeniu dla polskiego życia muzycznego.

 

 

 

W 2014 roku otrzymał Odznakę Honorową Bene Merito przyznaną przez Ministra Spraw Zagranicznych za działalność wzmacniającą pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Poza działalnością koncertową Tadeusz Strugała zajmuje się także pracą pedagogiczną. Przez ponad 20 lat był wykładowcą Akademii Muzycznej we Wrocławiu, prowadził też klasy mistrzowskie w Hongkongu i Tokio, a w 2007 roku powrócił do pedagogicznej działalności w  Katedrze Dyrygentury Akademii Muzycznej w Krakowie. Tadeusz Strugała uczestniczy w pracach jury międzynarodowych konkursów dyrygenckich i pianistycznych. W latach 2003 i 2007 przewodniczył Międzynarodowemu Konkursowi Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach.

W roku 2005 oraz 2009 został członkiem jury  Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Vana Cliburna w USA. Kilkakrotnie zasiadał również w jury Międzynarodowego Konkursu Dyrygenckiego Praska Wiosna (Czechy).

 

 

Nazwisko artysty związane jest również z czołowymi polskimi festiwalami, które za jego dyrekcji osiągnęły artystyczny i organizacyjny rozkwit, zyskując renomę międzynarodową: Festiwal Wratislavia Cantans, Festiwal Chopinowski w Dusznikach-Zdroju (oba wprowadził do Międzynarodowego Stowarzyszenia Europejskich Festiwali), i Festiwal Polskiej Muzyki Współczesnej Musica Polonica Nova we Wrocławiu. 

 

 

Artysta zwrócił swoje zainteresowanie także ku teatrowi operowemu. Z okazji 160-lecia powstania Opery Wrocławskiej przygotował spektakl premierowy Wolny strzelec Carla M. von Webera w (przedstawieniu debiutowała młodziutka Ola Kurzak), a w roku 2002 otworzył poznański Festiwal Hoffmanowski premierą opery Fidelio Ludwiga van Beethovena. W czerwcu 2003 roku w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w Warszawie przygotował premierowy spektakl baletowy Czajkowski w choreografii Borisa Eifmana, który zyskał znakomite recenzje krytyki i – ciesząc się wielkim powodzeniem publiczności – wszedł do repertuaru kolejnego sezonu.

Wraz z Teatrem Tańca Borisa Eifmana w Sankt Petersburgu i orkiestrą teatru operowego w Grazu przygotował austriacką premierę tego tytułu. Maestro został także zaproszony do współpracy z Warszawską Operą Kameralną, gdzie przygotował kilka premier, m.in. z okazji 50-lecia istnienia tej placówki.

 

 

Artysta wystąpił w roli dyrygenta w końcowym epizodzie Pianisty Romana Polańskiego, a także nagrał do tego filmu ścieżkę dźwiękową z muzyką Wojciecha Kilara, z towarzyszeniem Orkiestry Filharmonii Narodowej w Warszawie. Prywatnie – miłośnik malarstwa i rysunku, kolekcjoner historycznych batut dyrygenckich. Posiada w swoich zbiorach ponad 100 egzemplarzy, które często wystawiane są publicznie w Polsce i za granicą. Poza karierą zawodową Tadeusz Strugała poświęca się także pracy społecznej. Jest autorem wielu pomysłów oraz inicjatyw związanych z życiem muzycznym w Polsce i na świecie. Działa w rozmaitych organizacjach, stowarzyszeniach i fundacjach. Od 2010 do 2019 roku był członkiem Rady Programowej NOSPR.