Przegląd nowości

Jubileusz Waldemara Zawodzińskiego

• 

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 09, listopad 2012 10:50

Ten ceniony artysta będący przykładem nowoczesnego myślenia o operowych inscenizacjach urodził się w Zelowie. W Łodzi ukończył najpierw Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych, później Akademię Sztuk Pięknych. W reżyserskie arkana wprowadził go Wydział Reżyserii Dramatu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Debiutował w 1986 roku w Teatrze im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze, gdzie zrealizował autorski spektakl Golem, do którego stworzył scenariusz i scenografię, i który wyreżyserował.

Po raz pierwszy na rzecz sceny muzycznej pracował dzięki Ewie Michnik, która zaprosiła go do wyreżyserowania w kierowanej przez siebie Operze Krakowskiej Śmierci Don Juana Romana Palestra, - premiera 19 września 1991 roku. Kilka miesięcy później, 7 czerwca 1991 roku Zawodziński realizuje w Operze Krakowskiej świetną inscenizację Nabucco Verdiego, która wywołała duże zainteresowanie tym młodym artystą stawiającym pierwsze kroki w teatrze muzycznym. W ślad za tym Opera Śląska w Bytomiu zaprasza go do zrealizowania Fausta Gounoda, to samo dzieło zrealizował w łódzkim Teatrze Wielkim. Od tego momentu każdego roku tworzy na rzecz opery, raz jest twórcą reżyserii i scenografii, czasami tylko scenografii.

Oczywiście praca w teatrze muzycznym nie pochłania go bez reszty, nadal też spotkać go można na scenie dramatycznej. W Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi debiutuje w 1987 roku wystawiając Bramy Raju J. Andrzejewskiego, w 1992 roku, z rekomendacji ustępującego Bogdana Hussakowskiego, zostanie powołany na stawisko dyrektora artystycznego tego Teatru, pełni tę funkcję do dziś.

Sprawowana funkcja nie przeszkadza mu w pracy na rzecz tak dramatu jak i teatru muzycznego. „Myślę, że jednak mówić mogę o czymś w rodzaju „słuchania okiem”, o specyficznej wrażliwości na muzykę. Praca w dramacie przyniosła mi ważne doświadczenia, które mogę konfrontować z operą” – powiedział w jednym z wywiadów. Istotą przedstawień Zawodzińskiego jest zwartość dramaturgiczna, logika i konsekwencja w tworzeniu obrazu oraz dobre osadzenie w muzyce. Jego inscenizacje urzekają też malarską scenografią i adekwatną symboliką. Zawodziński nie zrywa całkowicie z dobrze pojętą tradycją, tyle tylko, że wkłada ją w ramy nowoczesnego teatru.

Wiele stworzonych przez niego przedstawień zyskuje nie tylko entuzjastyczne oceny recenzentów, ale i prestiżowe nagrody. Tak jest w przypadku musicalu Człowiek z la Manchy wystawionego w 1998 roku w Teatrze Muzycznym w Łodzi, opery Don Carlos Verdiego zrealizowanej na scenie Opery Śląskiej w Bytomiu w 2011 roku. Bywalcy Opery Wrocławskiej od wielu lat delektują się jego wysmakowanymi inscenizacjami Falstaffa zrealizowanego w sali gimnastycznej (po remoncie Opery Wrocławskiej przeniesiono go na scenę), świetną Cyganerią, która utrzymuje się repertuarze Opery Wrocławskiej od 1996 roku.

Zrealizowane przez niego na tej samej scenie Opowieści Hoffmanna uważam za jedne z najbardziej interesujących jakie widziałem. Wielkie uznanie przyniosła mu też współpraca z Hansem – Peterem Lehmannem, który zaprosił go jako scenografa, przy głośnej realizacji cyklu Pierścienia Nibelunga Wagnera we wrocławskiej Hali Ludowej. Pozostając przy Operze Wrocławskiej należy jeszcze wspomnieć o świetnym Borysie Godunowie Musorgskiego i interesującej inscenizacji Raju utraconego Pendereckiego.

W Teatrze Wielkim w Warszawie reżyseruje w 1998 roku Bal maskowy Verdiego, w tym samym roku realizuje tę operę w Krakowie, trzeci raz zmierzył się z tym dziełem w 2006 roku w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Również trzykrotnie realizował Opowieści Hoffmanna Offenbacha – Kraków (scenografia), Bydgoszcz i Wrocław, w obu przypadkach jest autorem reżyserii i scenografii. „Wrocławska inscenizacja jedynej opery Jacques'a Offenbacha to zrealizowana z rozmachem i wyobraźnią wyjątkowo efektowna teatralnie wizja artysty-poety opowiadająca o jego czterech miłościach.

W przedstawieniu tym nie brakuje gry wyobraźni i atmosfery grozy. Najnowsza inscenizacja ma romantyczny urok i poetykę, a przy tym jest wysmakowana w kolorystyce i nie pozbawiona humoru.” – napisałem po wrocławskiej premierze. Równie entuzjastycznie przyjęto w Lublinie jego realizację Carmen w 2003 roku oraz zrealizowaną w hali sportowej Traviatę w 2008. „Przyznać należy, że było co oklaskiwać, bo przedstawienie zostało przez Waldemara Zawodzińskiego dopracowane w każdym szczególe tak pod względem inscenizacyjnym …. Prosta, oparta na systemie białych ekranów i podestów, a przy tym pełna przestrzeni i funkcjonalna, scenografia pozwoliła reżyserowi na prowadzenie akcji na dwóch poziomach.

"Jednym z ciekawszych pomysłów było pozostawianie na scenie całego zespołu w obu wielkich scenach zbiorowych. W chwilach kiedy akcja rozgrywała się między bohaterami dramatu chór stawał w półmroku (zastygał w określonych pozycjach) tyłem do nich. To świetnie wzmacniało dramaturgię i zwartość przedstawienia.” – napisałem w recenzji ("Muzyka 21" nr 103).

Głośnym sukcesem Zawodzińskiego okazał się świetny Don Carlos wyreżyserowany w 2011 roku na scenie Opery Śląskiej w Bytomiu, gdzie na niewielkiej scenie wykreował przedstawienie, które sprawia wrażenie wręcz monumentalnego. Stworzona przez niego inscenizacja (otrzymał za nią Złotą Maskę) urzeka nie tylko dramaturgiczną zwartością i konsekwencją tworzenia efektownego obrazu, ale również wyrazistym prowadzeniem bohaterów dramatu. Ostatnią stworzoną przez Waldemara Zawodzińskiego inscenizacją jest Tosca wystawiona przez Teatr Wielki w Łodzi, którego od dwóch sezonów jest dyrektorem artystycznym, a który z powodu remontu czasowo prezentuje swoje przedstawienia na scenie Teatru im. Jaracza.

W dniach 6 – 10 listopada Opera Wrocławska organizuje jubileusz 25-lecia pracy artystycznej Waldemara Zawodzińskiego. Z tej okazji wystawione zostaną, dzień po dniu, wszystkie zrealizowane przez niego w tym teatrze dzieła operowe. Festiwal jego twórczości otwierają Opowieści Hoffmanna, następnie zaprezentowane zostaną kolejno, Raj utracony, Borys Godunow, Cyganeria i Falstaff.

                                                                            Adam Czopek