Przegląd nowości

Tradycja nie zamiera – 44 Dni Muzyki Karola Szymanowskiego

• 

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 17, sierpień 2021 11:47

Od kilkudziesięciu lat w lipcu, a ostatnio na przełomie lipca i sierpnia (24.07.2021-1.08.2021) Zakopane przeżywa swoje święto muzyki związane z drugim największym po Chopinie kompozytorem polskim.  Zgodnie z tradycją zjeżdżają wtedy do stolicy Tatr goście, by podziwiać wykonania zaproszonych wybitnych polskich i zagranicznych wykonawców.

 

 

Program kolejnych festiwali obejmował dotąd obok stanowiącej centrum zainteresowania muzyki Karola Szymanowskiego utwory innych wielkich kompozytorów, m. in. Chopina, Karłowicza, Lutosławskiego, H.M. Góreckiego, Mozarta, Beethovena, Schuberta, Brahmsa, Debussy’ego, kompozytorów hiszpańskich i in., co bez wątpienia podnosiło atrakcyjność Festiwalu. Na rok 2021 przypada 70. rocznica urodzin kompozytorów Pokolenia Stalowowolskiego, nazywanego również Pokoleniem '51: Eugeniusza Knapika, Aleksandra Lasonia i Andrzeja Krzanowskiego.

 

 

Twórcy programu 44. Dni Muzyki Karola Szymanowskiego postanowili zamieścić w tegorocznym programie dzieła tych twórców, mając na uwadze, że stanowią one naturalną kontynuację twórczości Karola Szymanowskiego, ojca polskiej muzyki XX wieku. Dwa wydarzenia uznali oni za szczególnie ważne dla całej polskiej kultury muzycznej a mianowicie prawykonanie Ananda (tłum. „Godna miłości”) na fortepian i kwartet smyczkowy Aleksandra Lasonia oraz opóźnione prawykonanie Reliefu VIII na akordeon solo i taśmę Andrzeja Krzanowskiego, przedwcześnie zmarłego w 1990 roku. W Festiwalu zabrakło tym razem artystów zagranicznych. Zaproszono wszak wybitnych  wykonawców polskich, a wśród nich tych, którzy od wielu lat propagują twórczość jubilatów. W ramach Festiwalu  odbyło się dziewięć koncertów.

Z recitalami fortepianowymi wystąpili w Galerii Orskiego dwaj absolwenci Katarzyny Popowej-Zydroń: 26. VII mający w swoim dorobku nagrody konkursowe oraz liczne koncerty w kraju, kilku krajach Europy a także w Ameryce, Azji i Afryce Radosław Kurek, który obok utworów Karola Szymanowskiego w swym programie zamieścił utwory Andrzeja Krzanowskiego, Luciano Berii oraz Pawła Szymańskiego, a 30. VII Michał Szymanowski, uczestnik XVII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, szczycący się sukcesami w krajowych i międzynarodowych konkursach i festiwalach muzycznych.

 

 

W programie jego recitalu znalazły się obok Etiudy b-moll op.4 nr 3 K. Szymanowskiego i trzech pozycji z twórczości Fryderyka Chopina, rzadko w ramach Dni Muzyki im. Karola Szymanowskiego w Zakopanem prezentowane utwory Zygmunta Stojowskiego, Maurycego Moszkowskiego, Józefa Wieniawskiego i Miłosza Magina. Dwom koncertom (28. i 29, VII) gościny udzieliła Miejska Galeria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego, trzy koncerty (27., 31. VII, 1. VIII) odbyły się w Muzeum-Willi Atma, a dla inauguracji oraz zamknięcia Festiwalu wybrano Kościół pw. Św. Krzyża. 44.

 

 

Dni przebiegały w warunkach pandemii, co niewątpliwie zaważyło zarówno na braku artystów zagranicznych, jak i na warunkach koncertów oraz frekwencji. Zrezygnowano w  nich z udziału orkiestry, która przez wiele lat zamykała Festiwal, zwykle gromadząc znaczną liczbę słuchaczy. Recital wokalny, na który zaproszono absolwentkę Wydziału Wokalnego Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w klasie prof. Jadwigi Rappė, renomowaną artystkę o wyróżniającym się dorobku w zakresie śpiewu operowego Joannę Reszel, odbył się na łączce przed Muzeum-Willą Atma, a rozmieszczeni na krzesłach z zachowaniem stosownych odległości słuchacze, odbierali muzykę za pośrednictwem głośnika i dużego ekranu telewizora zamieszczonego na froncie budynku.

Brak bezpośredniego kontaktu z śpiewaczką i partnerującym jej przy fortepianie Piotrem Sałajczykiem oraz jakość nagłośnienia, a także szum dochodzący z ulicy bez wątpienia obniżyły intensywność  przeżycia interesująco zestawionego programu, w który znalazły się 4 pieśni Mieczysława Karłowicza, najbardziej popularne 3 pieśni Karola Szymanowskiego (Leciały zurazie, Uwoz Mamo, U jezioreczka), Trzy pieśni do słów Konstantego Ildefonsa. Gałczyńskiego Eugeniusza Knapika i 3 pieśni Charlsa Ivesa.

 

 

Wspomagana przez świetnie dysponowanego pianistę Joanna Reszel, która dzień wcześniej wystąpiła w koncercie inauguracyjnym z Kwartetem Śląskim w Audycji VI na sopran i kwartet smyczkowy A. Krzanowskiego, zdobyła sobie sympatię audytorium doborem repertuaru, pięknym głosem i ujmującą interpretacją. Kwartet Śląski w składzie Szymon Krzeszowiec, Arkadiusz Kubica, Łukasz Szyicki i Piotr Janosik wystąpił w koncercie inauguracyjnym wykonując II Kwartet smyczkowy K. Szymanowskiego, I Kwartet smyczkowy E. Knapika oraz wspomnianą Audycję A. Krzanowskiego, by w swoim drugim koncercie wraz z Tymoteuszem Biesem dokonać prawykonania wspomnianej kompozycji A. Lasonia.

 

 

W obecności kompozytora i dyrektora Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, wydawcy dzieła, niezbyt liczne audytorium żywo oklaskiwało wykonanie nowego dzieła, nie szczędząc braw jego kompozytorowi i wykonawcom. Cieszący się powodzeniem na wielu estradach koncertowych świata Kwintet fortepianowy g-moll op. 57 Dymitra Szostakowicza w wykonaniu Tymoteusza Biesa i znakomitego Kwartetu Śląskiego również w Zakopanem  przyjęty został rzęsistymi oklaskami. Z dużym zainteresowaniem przysłuchiwano się grze Macieja Frąckiewicza, wybitnego polskiego akordeonisty, który na swój występ w Zakopanem przyjechał z Detmold (RFN), gdzie  prowadzi klasę akordeonu w tamtejszej Hochschule.

Był zatem i akcent zagraniczny! Ceniony za swe zaangażowanie w wykonawstwo muzyki współczesnej artysta w utworach A  Krzanowskiego (spóźnione o wiele lat prawykonanie zachowanego w rękopisie Reliefu VIII), po zaprezentowanych wcześniej dwóch pierwszych Reliefów A. Krzanowskiego oraz Melodii Toshio Husokawy, Epitafium pamięci Andrzeja Krzanowskiego Macieja Bortnowskiego i Trenu Mariana Gordiejuka, zaprezentował słuchaczom Galerii całą bogatą paletę technicznych i brzmieniowych możliwości instrumentu kojarzonego w większości przypadków z tak zwaną muzyką lekką.

 

 

Dwa recitale skrzypcowe w Atmie (31. VIII Aleksandry Kulis z Marcinem Koziakiem przy fortepianie oraz Zuzanny Budzyńskiej z Szymonem Ogryzkiem w ramach „poranku młodych” (1. VIII o godz. 12.00) miały te same zalety i wady, co występ Joanny Reszel. Marzy się powrót do tradycyjnych koncertów we wnętrzach domu, który upodobał sobie nasz wielki kompozytor.

 

 

Mając na uwadze, że ponadto w ostatnim koncercie w Zakopanem I Kwartetem smyczkowym Karola Szymanowskiego, utworem Antona Weberna p.t. Langsamer Satz oraz Muzyką kameralną nr 1 „Stalowowolską” (wersja na fortepian i kwartet smyczkowy) wystąpił Alis String Quartet w składzie Aleksandra Czajor-Kowalska, Grażyna Zubik, Malwina Tkaczyk, Mateusz Mańka (partię fortepianową wykonał Piotr Sałajczyk), 44 Dni Muzyki im. Karola Szymanowskiego zbliżyły się w swej konwencji do Warszawskiej Jesieni – festiwalu muzyki współczesnej, nieco tylko „zakłóconego” utworami Fryderyka Chopina (w recitalu fortepianowym M. Szymanowskiego), Henryka Wieniawskiego (w Poranku Młodych) i Koncertem fortepianowym A-dur KV 414 Wolfganga Amadeusa Mozarta (w koncercie zamykającym Festiwal). Takie to było nowe doświadczenie Zakopiańczyków! 

                                                                                 Karol Rafał Bula