Przegląd nowości

„Halka” na estradzie i na ekranie. Filharmonia Poznańska – koncert 20 grudnia 2019 roku

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 27, grudzień 2019 20:39

Rzadko się zdarza, aby jakiś wieczór w operze czy filharmonii dawał taką satysfakcję artystyczną jak ten właśnie. Zacznijmy od niebanalnego pomysłu: pokazu niemego filmu z 1929 roku w reżyserii Konstantego Meglickiego, opowiadającego historię Halki na motywach libretta Moniuszkowskiej opery, z muzyką wykonaną na żywo. Film okazał się zaskakująco wręcz interesujący, a nawet nowoczesny. Przede wszystkim z uwagi na mnogość scen rozgrywających się w przepięknych plenerach (głównie tatrzańskich), co było nieczęste w owych czasach początkującej kinematografii. Gra aktorów jest oczywiście typowa dla tamtej epoki, dla nas raczej staroświecka, ale nigdy nie przerysowana, zdecydowanie naturalna a nawet wzruszająca. Scenariusz filmu nie odpowiada przebiegowi akcji w operze. Mamy sporo scen wymyślonych przez reżysera i zarazem autora scenariusza, wzbogacających akcję i rysunek postaci, a nawet wprowadzających nowe: matkę Janusza i dziadka Halki. Narracja filmowa, a także chronologia wydarzeń jest odmienna niż w libretcie opery.

Wymagało to „dopasowania” muzyki Moniuszki do przebiegu filmowego opowiadania. Uczynił to znakomicie Adam Banaszak będący zarazem dyrygentem koncertu. Chronologia arii Jontka na przykład jest odwrotna niż w operze: najpierw „Szumią jodły”, a dopiero pod koniec: „I ty mu wierzysz, biedna dziewczyno”. Niektórych fragmentów opery musiało zabraknąć (np. arii Stolnika), bo nie miały odpowiednika w filmie, inne zostały powtórzone jak np. pieśń Halki „Jako od wichru krzew połamany” i liczne fragmenty orkiestralne. Dokonanie tego swoistego montażu muzycznego wymagało z pewnością ogromnej pracy, a udało się wspaniale, świadcząc o wielkiej wrażliwości artystycznej twórcy. Adam Banaszak okazał się też moim zdaniem wschodzącą gwiazdą wśród dyrygentów operowych młodego pokolenia. Dyrygował z werwą i finezją; pod jego batutą muzyka Halki zabrzmiała niezwykle świeżo i z niespotykanym blaskiem. To także zasługa świetnej orkiestry Filharmonii Poznańskiej, składającej się obecnie w dużej części z młodych muzyków, jak widać – a raczej słychać – bardzo utalentowanych. Grali precyzyjnie i z wielkim wyczuciem potrzeb śpiewaków. A przy tym pokazali, że instrumentacja Moniuszki nie jest wcale tak uboga, jak czasem kompozytorowi zarzucano. Orkiestra lśniła i mieniła się barwami. Wreszcie śpiewacy! Takiej wspaniałej Halki, takiego Jontka i takiego Janusza (Stolnika, Zofii i Dziemby w tym montażu nie było, bo nie mieli swoich scen w filmie) razem w jednym przedstawieniu chyba nigdy nie słyszałem. Janusza w wykonaniu Mariusza Godlewskiego widziałem już parę razy na scenie i na koncercie potwierdził swoją klasę jednego z najlepszych polskich barytonów.

• « poprz.
• nast. »