Przegląd nowości

Opowieść wigilijna na puentach

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 14, luty 2019 15:11

W Polsce panuje wiara, że w noc wigilijną zwierzęta przemawiają ludzkim głosem, a gdzie indziej, że przyśnić się może niewiarygodna historia. Tak jest w trzecim, ostatnim balecie Piotra Czajkowskiego Dziadek do orzechów, opartym na opowiadaniu Ernsta Theodora Amadeusa Hoffmanna w opracowaniu Alexandre’a Dumasa - ojca. A to prawdopodobnie ze względu na fakt, że klasyczny balet, choć w dobie Romantyzmu, rozwijał się przede wszystkim we Francji, a w czasach Czajkowskiego w Petersburgu niepodzielne rządy w tej dziedzinie sprawował pochodzący stamtąd Marius Pepita, współautor kształtu fabularnego.

Na dodatek, w niemej mowie tańca, libretto posiada zazwyczaj umowny charakter i bywa każdorazowo układane lub modyfikowane przez aktualnie wystawiającego dzieło choreografa (na przykład w związku z polską premierą Gajane Arama Chaczaturiana kołchozową opowieść o sabotażystach Boris Ejfman zastąpił zaczerpniętą z historii Armenii, mimo że imię tytułowej bohaterki nosi również ormiańska święta). W tym przypadku był nim Jurij Grigorowicz, który każe bohaterce przebudzić się z baśniowego snu i powrócić do o wiele prozaicznej rzeczywistości. 

Niekiedy mówiło się o balecie rosyjskim, zwłaszcza w czasach radzieckich, jako o muzeum historii tej sztuki. Dziadek do orzechów w obecnym kształcie choreograficznym powstał w moskiewskim Teatrze „Bolszoj” (retransmisja obejrzana 24 stycznia w krakowskim kinie Kijów, należącym do sieci Apollo Film) w połowie lat sześćdziesiątych (premiera 12 marca 1966) i bynajmniej nie jest przejawem skostnienia. Co najwyżej można mówić o daleko posuniętej schematyczności i konwencjonalności w przywołaniu scen rodzajowych na początku pierwszego aktu, związanych z entrée i zachowaniem gości wigilijnej uroczystości, a stanowiących zaledwie wstęp do niezwykłych zdarzeń: bitwy myszy z ołowianymi żołnierzykami i metamorfozy tytułowego Dziadka w Księcia z bajki, z którym Masza odbywa podróż do krainy słodyczy.

• « poprz.
• nast. »