Przegląd nowości
Letni Festiwal Muzyczny w Toronto
- Szczegóły
- Opublikowano: poniedziałek, 23, lipiec 2018 21:45
W okresie wakacyjnym większość teatrów operowych i sal koncertowych na świecie pustoszeje. Gorące lato i nastrój wakacyjny przenoszą życie kulturalne do licznych, malowniczo położonych festiwali letnich.
Dla mieszkańców Toronto, którzy nadal pracują podczas tegorocznego, niezwykle gorącego i wilgotnego lata, organizatorzy Toronto Summer Music Festival (Letni Festiwal Muzyczny w Toronto) dla ochłody zaoferowali 3 tygodnie doskonalej muzyki klasycznej. Tegoroczny Festiwal trwa od 12 lipca do 4 sierpnia. W bogatym programie bierze udział wielu znakomitych kanadyjskich i o światowej sławie artystów podczas 26 koncertów w licznych salach koncertowych Toronto. Główne koncerty odbywają się w nowoczesnej Sali Koerner Hall, o doskonalej akustyce oraz w uniwersyteckiej sali Walter Hall, o bardziej kameralnym charakterze.
Zorganizowano też specjalne koncerty z udziałem młodych artystów kanadyjskich (granica wieku od 18 do 35 roku życia), przyszłych gwiazd Festiwalu. Te koncerty mają miejsce w Heliconian Hall i bilety wstępu są oparte na dobrowolnych datkach. Po raz kolejny Festiwal urządził specjalne darmowe, jednogodzinne koncerty dla dzieci w wieku 5 do 12 lat. Mają one na celu budowanie od najmłodszych lat przyszłych słuchaczy sal koncertowych. Dodatkową atrakcją Festiwalu, oprócz koncertów, stanowią kursy mistrzowskie, seminaria tematyczne, warsztaty muzyczne i pokazy filmów o tematyce muzycznej.
Tegoroczną organizację programu muzycznego powierzono Jonathanowi Crow, który pełni funkcję Dyrektora Artystycznego Festiwalu. Ten niezwykle utalentowany, młody skrzypek kanadyjski posiada doskonale umiejętności muzyczne i od ośmiu sezonów pełni funkcję koncertmistrza w Toronto Symphony Orchestra. Każda edycja Festiwalu posiada specjalną tematykę przewodnią. W tym roku jako motyw wiodący Festiwalu wybrano: Refleksje nad czasem wojny (Reflections of Wartime), nawiązując do zakończenia I Wojny Światowej 100 lat temu. Dyrektor artystyczny festiwal Jonathan Crow tak określił tematykę tegorocznego Festiwalu: „Wiele pięknych i emocjonalnych utworów muzycznych powstało w okresie wojny. Te dzieła muzyczne w doskonały sposób ukazują stan duchowy artystów szukających nowych środków wyrazu, które by w wyrazisty sposób nawiązywały do horroru czasu wojennego”. Podczas Festiwalu wykonano utwory Brahmsa, Ravela, Szostakowicza, Messiaena, jak również współczesnych kompozytorów, takich jak: Chan Ka Nina, Kinan Azmeha, Abigal Richardson Schlte i Tim Corlisa. Wśród znakomitych wykonawców znalazły się zespoły takie jak The Escher String Quartet, Studio Muzyki Dawnej z Montrealu, Toronto Mass Choir, znani artyści jak kanadyjski tenor Ben Heppner i niemiecki tenor liryczny Christoph Pregardien, pianista Julius Drake, Angela Cheng i Lukas Geniusas, rosyjski pianista, laureat II Nagrody Konkursu im. Czajkowskiego.
Na koncert otwierający Festiwal zaproszono znakomity kwartet smyczkowy The Escher String Quartet. Jest to amerykański kwartet smyczkowy założony w 2005 roku z siedzibą w Nowym Jorku. Ich nazwa wywodzi się od holenderskiego artysty – grafika Moritsa Cornelisa Eschera. Grupa koncertuje zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i na całym świecie. Kwartet miał wiele koncertów w Europie, Australii i Chinach. Między innymi ta grupa występowała w Auditorium du Louvre w Paryżu, Kennedy Center w Waszyngtonie, Concertgebouw w Amsterdamie i Wigmore Hall w Londynie.
Zostali również zaproszeni przez znakomitego skrzypka Pinchasa Zukermana do pełnienia funkcji edukacyjnej w programie dla młodych artystów w National Arts Centre w Kanadzie. W obecny skład zespołu wchodzą: Adam Barnett-Hart – skrzypce, Danbi Um – skrzypce, Pierre Lapointe – altówka i Brook Speltz – wiolonczela. Zespół muzyczny Eschera jest najlepiej znany z nagrań kompletnych kwartetów smyczkowych Aleksandra von Zemlinsky'ego. W 2015 roku zespół rozpoczął wydawanie nagrań kwartetów smyczkowych Mendelssohna dla wytwórni BIS. Uroczysty koncert otwierający Festiwal odbył sie w sali koncertowej Koerner Hall zbudowanej w 2009 roku o widowni posiadającej 1135 miejsc i obdarzonej doskonałą akustyką. W pierwszej części programu muzycy wykonali Kwartet smyczkowy a-moll nr 1 opus 41 Schumanna. Utwór został skomponowany w 1842 roku. Posiada cztery części, z których ostatnia Scherzo o galopującej energii wymaga od wykonawców niezwyklej wirtuozerii. Drugim utworem w programie był Kwartet nr 9 opus 117 Szostakowicza skomponowany w 1964 roku i dedykowany trzeciej żonie, Antonownej Szostakowicz. Pierwszą wersję kompozytor zniszczył, zaś skomponowanie nowego Kwartetu zabrało artyście ponad trzy lata.
Jest to utwór krótki, trwający tylko 24 minuty. Trudno go zaklasyfikować – posiada bowiem fragmenty zarówno poważne, jak również buchające optymizmem. Odzwierciedla stan emocjonalny kompozytora sfrustrowanego sytuacją polityczną w komunistycznej Rosji. Po przerwie, końcowym utworem koncertu był Kwartet smyczkowy D-dur nr 1 opus 11 Piotra Czajkowskiego. Utwór ten należy do młodzieńczej twórczości kompozytora. Kwartet ten jest kompozycją tradycyjnie zbudowaną z czterech części, z których pierwszą stanowi allegro sonatowe, trzecia zaś utrzymana jest w formie tanecznego scherza.
Utwór posiada wyraźne wpływy folkloru rosyjskiego. Program koncertu The Escher String Quartet wykonał wręcz po mistrzowsku. Muzycy zachwycili widownię świetną techniką oraz precyzyjną intonacją. Ich interpretacja cechuje lekkość, żywiołowość oraz ekspresywność. Publiczność odnosiła wrażenie, że artyści wręcz bawią się muzyką osiągając przy tym wielobarwne brzmienie. Na zakończenie, widownia zgotowała artystom owacje na stojąco zmuszając zespól do dodatkowego bisu. Była nim druga część Kwartetu smyczkowego nr 2Aleksandra Borodina. Po koncercie widzowie zostali zaproszeni na spotkanie z artystami podczas szampańskiego przyjęcia. Z dużą dozą zainteresowania oczekiwali widzowie na specjalny koncert muzyki baletowej w dniu 19 lipca br. W pierwszej części tego baletowego wieczoru wykonano utwór amerykańskiego kompozytora Aarona Coplanda Appalachian Spring (Appalaska wiosna). Balet powstał w 1945 roku na zamówienie znanej tancerki i choreografa Marty Graham. Wykonanie w Toronto było wersją koncertową ilustrowaną niezwykle barwnymi widokami górskiego pasa Appalachów.
Jest to utwór kameralny, wymagający tylko 13 instrumentalistów. Tego wieczoru w Toronto byli to młodzi adepci Akademii Festiwalowej prowadzeni przez mistrza skrzypiec Jonathana Crowa. W treści balet nawiązuje do uroczystości powitania wiosny przez amerykańskich pionierów budujących osadę na tle Appalachów, pasma górskiego we wschodniej części Ameryki Północnej. Zachwycony torontoński krytyk muzyczny stwierdził, że w tej ekspresyjnej muzyce Coplanda można było widzieć góry Appalachy i czuć zapach wiosny.
Druga część baletowego wieczoru poświecona była rzadko wykonywanemu utworowi Igora Stawińskiego L‘Histoire du Soldat (Historia żołnierza). Prapremiera baletu odbyła sie 28 września 1918 roku w Lozannie pod dyrekcja Ernesta Ansermeta. Treść baletu ma swoje źródło w rosyjskich baśniach. Jest uniwersalną opowieścią poruszającą odwieczny faustowski mit. Kompozycja powstała we współpracy Strawińskiego ze szwajcarskim pisarzem Charlesem Ramuzem. Bohaterem opowieści jest żołnierz, który w zamian za czarodziejską księgę, spełniającą życzenia, oddaje diabłu swoje skrzypce (symbolizujące tu talent, sztukę i piękno). Bogactwo nie przynosi jednak żołnierzowi szczęścia, całkowicie izoluje go od rodziny, narzeczonej i przyjaciół. Grając z diabłem w karty, żołnierz stawia na szalę cały swój majątek, który przegrywa, odzyskując jednak instrument. Dźwiękiem skrzypiec uzdrawia królewnę, którą w nagrodę może poślubić. Kiedy jednak przekracza granice królestwa, aby odwiedzić swoją rodzinną wieś, diabeł porywa go w nieznane przy dźwiękach marsza triumfalnego. Historia żołnierza to utwór z pogranicza epiki, teatru dramatycznego i baletu. Wymaga narratora, aktora i tancerki.
Funkcję narratora w tym koncercie wykonał znakomity aktor kanadyjski Derek Boyes. W partię żołnierza (rola mówiona) w sposób przekonywujący wcieliła się aktorka Suzanne Roberts Smith, zaś rolę taneczną powierzono młodej, utalentowanej tancerce Jennifer Nicholas. Minimalistyczne dekoracje, barwne projekcje filmowe i kostiumy wprowadziły widzów w atmosferę niecodziennej baśni.
Utwór wymaga kameralnej orkiestry, którą kierował po mistrzowsku Jonathan Crow. Ten znakomity skrzypek z pełną maestrią wykonywał muzyczną partię żołnierza. Mimo ograniczonych możliwości scenicznych, utwór dramatycznie i muzycznie trzymał widzów w napięciu podczas godzinnego spektaklu. Koncert zakończyły burzliwe oklaski widzów. Doroczny Letni Festiwal Muzyczny w Toronto przyciąga zawsze wielu melomanów i staje się ucztą dla miłośników dobrej muzyki, która nie tylko łagodzi obyczaje, ale też pozwala przeżyć upalne lato w mieście.
Kazik Jędrzejczak