Przegląd nowości

Wizyta w Teatro de la Zarzuela w Madrycie

Szczegóły

Opublikowano: niedziela, 04, czerwiec 2017 21:25

Nie sposób też pominąć José Serrano (1873-1941), którego La Dolorosa z 1930 roku zdradza wpływy werystycznego melodramatu. Jedną z ostatnich zarzueli była La eterna canción (Wieczna piosenka) z 1945 roku, która niejako symbolicznie wyznaczyła powolne wymieranie tego gatunku, spowodowane nasilającymi się okropnościami wojny domowej w Hiszpanii. Nieco wcześniej dokonała się też stopniowa emigracja zarzuelii do Meksyku, Argentyny, Wenezueli, Kolumbii, Chile, na Kubę, a nawet na Filipiny, w których to krajach powstawały nawet lokalne wersje gatunku, jak na przykład słynna Maria la O Kubańczyka Ernesto Lecuona. Po roku 1950 pomiędzy nowymi atonalnymi systemami dźwiękowymi i przeznaczonymi do „szybkiej konsumpcji” piosenkami nie było już miejsca dla zarzueli rozumianej jako żywa forma sztuki. Po roku 1960 powstało jeszcze zaledwie parę pozycji, ale nie miały już one przed sobą żadnej przyszłości. W ten sposób w przeciwieństwie do sztuki operowej zarzuela stała się uwięzionym w skostniałym repertuarze i niejako muzealnym gatunkiem.

Tym większe zatem zainteresowanie wzbudziła nowa propozycja słynnego Teatro de la Zarzuela w Madrycie (zainaugurowanego w 1856 roku z inicjatywy królowej Izabeli II), który w trakcie jednego przedstawienia wystawia aktualnie dwie jednoaktowe zarzuele o komicznym charakterze. Chodzi tu o wykreowaną w 1901 roku w madryckim Teatro Esclava Enseñanza libre (Swobodne nauczanie) Gerónimo Giméneza (1854-1923) i pokazaną pierwszy raz cztery lata później w Teatro Cómico – również w Madrycie – La Gatita Blanca (Biały kociaczek) Gerónimo Giméneza i Amadeo Vivesa. Korzystając z okazji warto przybliżyć postacie tych wybitnych twórców zarzueli. Giménez był uważany za cudowne dziecko i już w wieku dwunastu lat pełnił funkcję pierwszego skrzypka w teatrze w Kadyksie, zaś pięć lat później prowadził zespół specjalizujący się jednocześnie w operze i zarzueli. Jako stypendysta Konserwatorium Paryskiego studiował grę na skrzypcach u Delphina Alarda, a kompozycję u Ambroise Thomasa. Po podróży do Włoch powrócił do Hiszpanii i stanął na czele Teatro Apolo, a następnie wspomnianego wyżej Teatro de la Zarzuela. Należał do bardzo płodnych twórców, współpracował z najlepszymi autorami librett, potrafił łączyć elementy najbardziej wyrafinowanego liryzmu z akcentami o ludowej proweniencji. Mówiono o nim, że pisał zarzuelę ze wszystkimi zaletami tego gatunku i bez żadnej z jego wad. Wpływy tego kompozytora można nawet odnaleźć w dziełach Manuela de Falli i Joaquina Turina. Giménez chętnie współpracował z autorem drugiej pozycji omawianego przedstawienia, tzn. z Amadeo Vivesem. Ten ostatni urodził się u podnóży gór Montserrat i już jako dziecko został w wyniku nieszczęśliwego wypadku kaleką. Nie przeszkodziło mu to w studiowaniu muzyki, co bardzo szybko zaowocowało powierzeniem mu stanowiska organisty w Barcelonie, a następnie kapelmistrza w Maladze. W roku 1891 został współzałożycielem towarzystwa chóralnego „Orfeó Català”, które odegrało ważną rolę w odrodzeniu katalońskiego życia muzycznego. Warto zresztą zauważyć, że Vives rozpoczął swoją działalność twórczą od napisania sztuki teatralnej, a dopiero później opery i zaraz potem całej serii zarzueli. Najbardziej popularna z nich to Doña Francisquita, wielokrotnie w ostatnich latach wykonywana i utrwalana na nagraniach płytowych. Wracając do połączonych teraz w jedno przedstawienie jednoaktówek, trzeba zaznaczyć, że opierają się one na dość prostych, choć świetnie skonstruowanych i zabawnych librettach.

• « poprz.
• nast. »