Przegląd nowości

Genialne partytury są zawsze współczesne – Tomasz Konina

Szczegóły

Opublikowano: środa, 01, marzec 2017 17:51

To jest bardzo egoistyczne spojrzenie, ale muszę odnaleźć coś, co mnie osobiście dotyczy. Każdy spektakl prowadzę przez jakąś postać, która jest dla mnie najważniejsza, to osoba, która zawsze mniej czy bardziej jest podobna do mnie, a więc staram się obdarzyć ją moją wrażliwością. Potem zastanawiam się, jak to się ma do dzisiejszej rzeczywistości. Chcę, żeby moje spektakle były nowoczesne w myśleniu, aby widz mógł zrozumieć bohaterów, spojrzeć na nich jak na normalnych ludzi, utożsamić się z jakąś postacią. Jeśli nie obdarzę jej wrażliwością i współczesnym myśleniem, widz będzie od niej bardzo daleki. Uważam, że genialne partytury są zawsze współczesne, ponieważ mówią o ludziach, w nich zawarty jest cały świat.

Gdyby miał Pan wpływ na wybór obsady, wybrałby Pan lepszy głos, czy lepszy wygląd?

Głos. Siłą opery, tym od czego opera się zaczyna i na czym się kończy, jest muzyka. Jeśli pracuję w teatrze dramatycznym, myślę o zdolnościach aktorskich, o warunkach zewnętrznych. Gdy jestem w operze, wybieram lepszy głos, bo przecież wszystko jest wpisane w nuty i lepszy głos ma większe możliwości przekazania dramatyzmu i emocji postaci. Ale sam głos bez kultury śpiewu i kultury scenicznej to jeszcze nie wszystko.

Jak pracuje Pan ze śpiewakami? Czy ma Pan swoją metodę pracy?

Śpiewacy nie zawsze są otwarci na sposób pracy, który mnie interesuje, tzn. na niepowielanie schematów, tylko na wzięcie partytury, bez żadnych notatek z wcześniejszych realizacji, i próbę odczytania jej na nowo. Mówię przede wszystkim o śpiewakach, którzy daną partię już śpiewali w trzech, czterech, pięciu inscenizacjach, i mają prawo sądzić, że wiedzą, jak to się robi. Przychodzę na spotkanie z nimi i oczywiście nie twierdzę, że to, co oni robią, jest błędne, tylko usiłuję zastanowić się, co by było, gdybyśmy odczytali partyturę zupełnie inaczej. I jeśli mamy dużo czasu, to jestem w stanie śpiewaka przekonać, żeby spróbował. Jeżeli jest mało czasu na próby – to się często zdarza – mogą wtedy zacząć pojawiać się problemy, bo np. niektórzy artyści są przyzwyczajeni do pewnej konwencji teatralnej, która mnie kompletnie nie odpowiada. Ale mam szczęście do śpiewaków.

Czyli inna interpretacja postaci przejawia się w sferze wizualnej? Głos mówi cały czas to samo?

Nie do końca, bo reżyser może zarówno pomóc, jak i przeszkodzić. Bardzo często przeszkadza, jak wynika z moich obserwacji. Jeżeli uważnie czytam partyturę, jeżeli wydaje mi się, że zbliżam się do przekazu kompozytora, wtedy budując sceniczny świat mogę ten przekaz wzmocnić, wydobyć. Np. jeśli sytuacja, w której aria jest śpiewana, jest poprowadzona we właściwy sposób, aria nabiera właściwego znaczenia, właściwej mocy. A jeżeli umieszczę arię w złym kontekście, to będzie to tylko lepszy lub gorszy popis wokalny. Uważam, że opera nie polega na tym, że mamy serię popisów wokalnych poprzedzielanych recytatywami czy scenami zespołowymi, ale że stanowi całość, która ma swój sens i konstrukcję, o czymś mówi. Oczywiście, w historii opery bywały różne absurdy, ale jest wiele dzieł tak wybitnych, że w nich żadna aria, duet czy ansambl nie jest tylko sztuką dla sztuki, ale służą opowiedzeniu historii, odzwierciedlają emocje bohaterów.

Niezależnie od ambicji twórcy opowiedzenia o tym, co jest dla niego ważne, zawsze mówi Pan do publiczności. Czy zastanawia się Pan nad tym, jacy są widzowie, ich doświadczenie, wiedza kulturowa, jakie odniesienia zrozumieją? Czy są zżyci z operą, czy dopiero się z nią zapoznają?

Kto siedzi na widowni? Ludzie oczywiście są różni. Chciałbym, żeby spektakl był zrozumiały zarówno dla młodych ludzi, jak i dla wyrobionych widzów, którzy od lat chodzą do teatru.

• « poprz.
• nast. »