Przegląd nowości

"Der Kaiser von Atlantis" w Operze Krakowskiej!

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 08, maj 2009 02:00

Wystawianie oper spoza kręgu verystyczngo zawsze stanowi poważne ryzyko. Z powodzeniem podjął je dyrektor Opery Krakowskiej, Bogusław Nowak. Trudno wyrokować, w jaki sposób ryzyko przełoży się na sukces frekwencyjny, ale artystyczny został osiągnięty i temu przedsięwzięciu, z tego miejsca należy złożyć stosowny hołd. Żydowskiego pochodzenia czeski kompozytor Cesarza Atlantydy, Viktor Ullmann urodził się w 1898 roku w Cieszynie. W wieku 11 lat zamieszkał we Wiedniu, gdzie jako gimnazjalista jednocześnie uczył się teorii muzyki. Po I wojnie światowej studiował prawo, a ponadto kompozycje u Arnolda Schönberga.

W 1919 roku z żoną przeprowadził się do Pragi, gdzie powstały jego pierwsze kompozycje. W latach 1929 - 1933 przebywał w Zurychu i Stuttgarcie. Po czym wrócił do Pragi i nadal pisał kolejne utwory, ponadto zajmował się pracą pedagogiczną oraz dziennikarstwem. We wrześniu 1942 roku wraz z częścią rodziny został deportowany do obozu koncentracyjnego (Theresienstadt), w którym nadal pisał dzieła muzyczne. Tam też powstała opera Der Kaiser von Atlantis. Terezin, na terenie Austrii, został utworzony przez faszystów jako obóz przejściowy dla tysięcy Żydów pochodzących z kilku krajów. Sporą grupę wśród więźniów stanowili artyści prowadzący działalność muzyczną, teatralną i literacką, aczkolwiek do pracy twórczej brakowało im papieru nutowego oraz instrumentów.

Cesarza Atlantydy planowano w tym obozie wystawić w październiku 1944 roku. Prawdopodobnie ze względu na treść odnoszącą się do wojny, tyranii, więzienia i śmierci na prawykonanie opery władze obozu nie pozwoliły. Po wywiezieniu do obozu Auschwitz-Birkenau, 18 października 1944 roku czeski kompozytor został stracony w komorze gazowej. Taki sam los spotkał autora libretta, którym był młody, uzdolniony malarz i poeta, Peter Kien. Bardzo ładny szkic o życiu i twórczości Ullmanna w programie spektaklu umieścił Andrzej Kosowski.