Przegląd nowości

"Egipska Helena" w berlińskiej Deutsche Oper

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 29, styczeń 2009 01:00

W Niemieckiej Operze w Berlinie trwa festiwal poświęcony twórczości Ryszarda Straussa. Imprezę zainaugurowała premiera rzadko wystawianej opery pt. Egipska Helena, którą Strauss skomponował jak większość swoich dzieł do libretta Hugona von Hofmannsthala. Marco Arturo Marelli, szwajcarski reżyser i scenograf, połączył obie wersje drezdeńską (1928) i wiedeńską (1933) w jedną całość, do której wprowadził szereg dramaturgicznych zmian uwiarygodniających jego koncept inscenizacyjny. Dla Marelliego Egipska Helena jest nie tylko parabolą kryzysu współczesnego małżeństwa - jak ją widział Hofmannsthal, - lecz bardzo aktualną diagnozą społeczeństwa, w którym duży procent mężczyzn narażony jest na traumatyczne doświadczenia związane z wojną. Choć piękna Helena jest w dalszym ciągu w centrum uwagi, to Marelli przenosi zainteresowanie widza na straumatyzowanego Menelaosa.

Operę Marelli rozpoczyna krótką pantomimą, która jest także kluczem do inscenizacji. Stojącą na łóżku Helenę (niemiecki sopran liryczny Ricarda Merbeth) okrążają powoli rozbierający się żołnierze, a wśród nich Parys. Nagle pojawia się Menelas (amerykański tenor Robert Chafin), który sztyletem przebija Parysa, a pozostałych "zabija" z karabinu maszynowego. Ta scena dwukrotnie jeszcze powróci w spektaklu: najpierw Menelaos "zamorduje" Helenę, a później Da-uda (niemiecki tenor Burkhard Ulrich). W obu przypadkach jego zbrodnie nie są autentyczne, lecz urealistycznioną psychodramą, pełniącą funkcje terapeutyczne. Bo tutaj terapią zajmuje się przede wszystkim Aitra (amerykańska soprano Laura Aikin), która wraz ze swoimi "służącymi" i "elfami" doraźnie dba o znużone ciała żołnierzy.