Przegląd nowości

Urszula Kryger - Pieśni Władysława Żeleńskiego

Opublikowano: czwartek, 09, czerwiec 2011 02:00

Władysław Żeleński (1837-1921), mimo iż w swym dorobku ma cztery opery, kilkanaście kantat i utworów chóralnych, utwory orkiestralne, organowe, kameralne i fortepianowe, w powszechnej opinii uchodzi za twórcę przede wszystkim pieśni. I jest w tej dziedzinie uważany za następcę Moniuszki. Nie jest to oczywiście efektem wartościowania jego kompozycji czy też ilościowego udziału pieśni (skomponował ich 130!) w całokształcie twórczości tego kompozytora. Badacze dorobku kompozytorskiego Żeleńskiego podkreślają powagę stylu jego pieśni, indywidualność liryki wokalnej autora, mistrzowskie opracowanie i organiczne łączenie w nich recytatywu z kantyleną. Pisano, iż Żeleński "nie dorabia akompaniamentu do melodii lecz jak malarz widzi w wyobraźni swojej jednocześnie kształt i barwę przedmiotu, rysunek i koloryt". A charakter i styl jego muzyki uwarunkowany jest w dużej mierze charakterem i stylem poezji. "Kompozytor lubił obcować z poetą i znaleźć dla każdego twórcy wyraz muzyczny" - pisał  Adam Rieger. Żeleński pisał pieśni przez całe swoje długie życie artystyczne. Pieśniarstwo swoje traktował jak misję. Widać to wyraźnie choćby w doborze tekstów. Poza jedną pieśnią do słów H. Heinego (otwierającą zresztą omawianą płytę) i cyklu pięciu pieśni do słów czeskiego poety i patrioty Wacława Hanka, wszystkie pozostałe stworzył do słów polskich autorów (m.in. A. Mickiewicza, A. Asnyka, K. Przerwy-Tetmajera, Z. Krasińskiego, M. Konopnickiej).

Image

Można powiedzieć, iż utwór, w tym przypadku pieśń, rodzi się w duszy twórcy, ale dalsza praca, swoista "obróbka techniczna", dopasowywanie szczegółów, stylizacja, to już sprawa wykonawcy. Wykonania pieśni Żeleńskiego na omawianym krążku podjęła się wybitna polska śpiewaczka naszych czasów, Urszula Kryger. W ich interpretacji po raz kolejny udowodniła swoje mistrzostwo wokalne, nieskazitelnie piękny głos i niecodzienną wrażliwość muzyczną. Urszula Kryger jest śpiewaczką o wyjątkowej osobowości artystycznej. Jej wrażliwość i szczerość interpretacji, a równocześnie niepowtarzalna barwa jej głosu i precyzja jego emisji powodują, iż słuchacz zostaje dosłownie "wciągnięty" w tę muzykę. A perfekcyjna dykcja artystki pozwala na pełne zrozumienie każdej pieśni. Spośród bogatego zbioru pieśni Żeleńskiego artystka wybrała  ich 19 do słów, głównie, K. Przerwy-Tetmajera, Z. Krasińskiego i A. Asnyka. Recital otwiera "Nocna jazda" (do tekstu H. Heinego), a kończy swoista perełka liryki wokalnej, pieśń "Ja tobie serce ślę" do poezji malarza Jacka Malczewskiego, która znakomicie prezentuje się w "muzycznej szacie Żeleńskiego". Wszystkie pieśni śpiewaczka traktuje indywidualnie. A zawierają one całą gamę uczuć czyniąc recital pełnym wdzięku i autentycznego przeżycia. Tego się nie da opisać, to trzeba posłuchać!

Artystce znakomicie towarzyszy orkiestra Warszawscy Soliści -"Concerto Avenna" pod dyrekcją Andrzeja Mysińskiego.

                                                                  Jacek Chodorowski